O‘zbekiston respublikasi oliy va o’rta mahsus ta’limi vazirligi farg’ona davlat universiteti

 
 
 
 

---

Laboratoriya ishi № 3.2 
Ishning borishi: 
Ekskursiya ham dars kabi ma'lum bosqichlarga ega, dars kabi muayyan reja 
asosida o'tkaziladi. O'quvchi ekskursiyadan oldin sanoatda ishlatiladigan 
moddalarning tarkibini, tuzilishini va sanoatda olinishini bilishlari zarur. 
O'qituvchi o'zi oldin ishlab chiqarish korxonasini yaxshi o'rganishi zarur.
Buning uchun quyidagilarni bajarishi zarur:
a) tegishli adabiyotni o'qiydi; 
b) ekskursiya ob’yekti bilan oldindan mutaxassis yordamida tanishadi,
v) mutaxassis bilan o'quvchilar qiladigan ishni kelishadi; 
g) ekskursiya rejasini chizadi.
Ekskursiya ikki soatdan oshmasligi kerak. (bunga maktabdan zavodga borish 
vaqti kirmaydi). O'quvchilar bilan yo'l harakati va texnika havfsizligi to'g'risida 
oldindan suhbatlashish kerak. Ekskursovodga ko'proq nimaga e'tibor berishni va
apparatlarning ishlashini tushuntirishda o'quvchilarga orqasini o'girib 
gapirmasligini tayinlashi va iloji boricha ekskursavod sifatida kimyo 
laboratoriyasini xodimi bo'lishiga erishishi kerak. Ekskursiyadan oldin esa 
o'qituvchi mahsus kirish mashg'uloti o'tkazadi.
O'qituvchi kirish mashg'ulotida quyidagi vazifalarni hal qiladi: 
a) Ekskursiyadan ko'zda tutilgan maqsadni aniqlab beradi; 
b) Ekskursiya ob’yektining kimyoviy mohiyatini umumiy tarzda tasvirlab 
beradi; 
v) O'quvchilarni ekskursiya rejasi bilan tanishtiradi; 
g) O'quvchilarni kichiqroq guruhlarga bo'ladi; 
d) Har bir guruhga aniq topshiriq beradi, har bir guruh nimalarni alohida
kuzatishi, nimalarning rasmini solishi, tayyor mahsulotlardan namuna olish 
ishlarini tayinlaydi.
Kimyo, fizika, biologiya va geografiya kabi fan o'qituvchilari birgalikda 
kompleks ekskursiya o'tkazishlari yanada yaxshi natija beradi. Bunda o'quvchi 
ishlab chiqarish korxonasini har tomonlama to'liq o'rganish imkoniyatiga ega 
bo'ladi va fanlar orasidagi uzluksiz bog'liqlikni yaxshiroq his qiladi.
Ishlab chiqarishga boriladigan ekskursiya taxminan quyidagi reja asosida 
o'tkaziladi: 
1. Butun ishlab chiqarishning tavsifi (uning paydo bo'lishi, rivojlanishi, 
vazifalari). 
2. Xom ashyo va uni tayyorlash.
3. Ishlab chiqarish bosqichlari.
4. Ishlab chiqarish mahsulotlari.
5. Ishning uyushtirilishi, mexanizatsiya, avtomatizatsiya.

---

6. Tayyor mahsulotlarni iste'molchiga yetkazish.
7. Ishchi kasblari haqida suhbat.
O'qituvchi rejani o'zgartirishi mumkin. Ekskursiyaga yakun to'planadi. 
O'quvchilar ekskursiyadan keyinroq olgan taassurotlari eskirib qolmay, o'zlari
to'plagan material to'g'risida so'zlab beradilar va o'z axborotlariga tegishli 
to'g'risida so'zlab beradilar va o'z axborotlariga tegishli ilova qiladi. Ba'zan 
maktabda mahsus kecha o'tkazib yakunlanadi.