Œзбекистон республикаси олий ва œрта махсус

Ishlab chiqarish normasi
- bir yoki bir necha ishchi tamonidan 
muayyan sharoit va vaqt birligida ishlab chikarilishi lozim bo’lgan tayyor 
mahsulot xajmini bildirib, quyidagi formula bilan aniqlanadi: 
In=
С“
е
 
bu erda: 
In - mahsulot birligini ishlab chikarish normasi (t. m
3
, kg. dona, shartli 
banka): 
V - vakt (soat, smena) min; 
Im - vaqti normasi mahsulot birligiga yoki biror jarayonni bajarish uchun, 
min.
Ishlab chikarish normasi (M
nor
) deganda rasional tashkiliy-texnikaviy 
sharoitlarda, mahsulot sifatiga mos keladigan holda bir smena yoki bir soat ichida 
ishchilar brigadasi yoki bir ishchi tomonidan ishlab chikariladigan (yoki ishlov 
beriladigan) buyumlar mikdori tushuniladi. Mahsulot ishlab chikarish normasi 

---

dona, metr va hokazolarda natural xolatda ifodalanadi. Mahsulot ishlab chikarish 
normasi vakt normasiga teskari bo’lgan mezondir. Ishlab chiqarish normasi 
xodimlar mehnatini to’g’ri baholash bilan mehnat unumdorligining o’sishini 
rag’batlantiradi. 
Ishlab chikarish normasiga taьsir etuvchi omillar: 

xodimlar malakasi; 

ish muddati, staji; 

ish vaqtindan unumli foydalanish; 

mehnat intizomi va uni tashkil etish; 

yangi texnika va texnologiyani joriy etish. 
Кorxonada belgilangan normada ishlab chikarish normasini kam kilib 
olinsa, mehnat intizomi buziladi, ish vaqtidan unumsiz foydalaniladi, yoki bu 
normalar yuqori qilib olinsa, ular 6ajarilmay koladi, xodimlarni o’z kuchlariga 
ishonch yo’qoladi.