3 -mavzu. Mikroorganizmlarni o‘sishi va ko‘payishi. Mikroorganizmlarning oziqlanishi. Mikroorganizmlar metabolizmi



Download 0,7 Mb.
Pdf ko'rish
bet32/35
Sana06.02.2022
Hajmi0,7 Mb.
#434239
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   35
Bog'liq
3 Mavzu

Sellyulozaning bijg’ishi.
Biosfera uglerodining 50% sellyulaza (klechatka) tarkibiga kiradi. 
Bu polisaharid o’simlik dunyosida eng ko’p tarqalgan. Har yili sellyulozaning katta qismi tuproqqa 


to’shadi va har xil mikroorganizmlar yordamida parchalanadi. Bundan aerob mikroorganizmlar 
katta ahamiyatga ega. Ular mikrobakteriyalar bo’lib, Cytohpaga avlodiga kiradi. Ular ko’plab 
gung tarkibida uchraydi. Tsellyulozani parchalovchilarga Muxosossaseae, Archangiaceae, 
Polyangiaceae oilasi avlodlari kiradi va ular har xil zonalar tuproqlarida keng tarqalgan. 
Pseudomonas, Vibrio va Bacillus lapni ba‘zi turlari ham tsellyulozani parchalaydilar. 
Aktinomitsetlardan Streptomyces, Strepto sporangium, Micromonospora, zamburug’lardan 
Fusarium, Verticillium, Aspergillus, Penicilliumlarni ko’rsatish mumkin. 
Sellyulozaning anaerob parchalanishida Bacillaceae oilasiga kiruvchi Clostridium avlodi 
vakillari qatnashadilar. 
Ular gungda, kompostlarda kulmak suvlarda uchraydi. Ular ph o’zgarishiga chidamli bo’lib, 
har xil phli tuproqlarda ham uchraydi. Tipik vakili Clostridium omelianskii sellyulozani 30 — 
40°S da parchalaydi, yo`g’on spora hosil qiladi, shuning uchun hujayra shishib baraban tayoqchasi 
shaklini oladi. 
Termofill vakillari ham bor. Ularga Cl. thermocellum kiradi. Optimal temperaturasi 60°S, 
maksimumi esa 70°С. 40 —45°С da bu bakteriyalar yomon rivojlanadi. 
Kavsh 
qaytaruvchilarning 
hazm 
yulida 
sellyulozani 
anaerob 
parchalovchilar 
mikroorganizmlar bo’lib, ular sellyulozani glyukozagacha parchalaydilar, glyukoza sa bijg’ib 
organik kislotalar (sirka, propion, sut, moy, chumoli, yantar va h.), spirtlar va gazlar (СO
2
, N
2

hosil qiladi. 
Hayvon hazm sistemasidagi sellyuloza parchalovchilar sharsimon va tayoqchasimon shaklga 
ega bakteriyalardir: masalan, Ruminococcus flavefaciens, R. albus, Ruminobacter parvum va 
boshqalar shular jumlasidandir. 
Sellyuloza polimer modda bo’lib, r —1,4 —glyukozid bog’ i orqali bog’langan glyukoza 
qoldiqlaridan iborat. Molekula massasi 140—10000. Sellyuloza molekulalari mitsellalarga 
(to’tamlarga) birikkan bo’lib, har biri 40—60 molekulani uz ichiga oladi, uni parchalaydi. Avval 
sellyuloza bir necha etaplarda (endo — va ekzoglyukonaza yoki S1 — faktor va Sx ferment) 
ta‘sirida parchalanadi. Sellyuloza β — (1,4) — glikozid bog’ larini uzadi, natijada sellyuloza 
sellobiozni disaharidga va bu o`z navbatida β — glyukozidaza fermenti ta‘sirida glyukozaga 
aylanadi. 
Sellyulozaning aerob parchalanishida glyukozadan СO
2
va N
2
O hosil bo’ladi. Bunda oz 
miqdorda organik kislotalar ham hosil bo’lishi mumkin. 
Anaerob parchalanganda, sellyulozaning birinchi mahsuloti glyukoza bijgiydi va ko’pgina 
organik kislotalar, masalan, propion, moy kislotalari, etil spirti, sirka kislotasi, chumoli kislotasi, 
karbonat angidridi va suv hosil bo’ladi. 

Download 0,7 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   35




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish