Oziq ovqat texnologiyasi kafedrasi oziq-ovqat texnologiyasi asoslari

Tomatlarni ezish va urug’idan ajratish
. Tomatlarni ezish ezuvchi-urug’ajratuvchi 
uskunada olib boriladi. Uskunadagi mahsus mexanizm tig’ bilan elak orasini boshqarib turadi va 
urug’larni yaxshi ajralishini ta’minlaydi. Urug’larni ajratish tomatni qizdirishdan oldin, sovuq 
holatida olib boriladi. Shuning uchun olingan urug’lardan ekish materiall sifatida foydalanish 
mumkin
.
Ezilgan massaga ishlov berish
. Ezilgan tomat massasi ezilgichning tagidagi rezervuarga 
yig’iladi. Rezervuarning tagi konussimon bo’lib, unda yig’ilgan massa shnekli nasos yordamida 
issitgichga uzatiladi, issitgichdan issitilgan massa ishqalovchi uskunaga tushadi. Issitgich 
gorizontal joylashgan bo’lib, unda issiq olmoshtiruvchi truba joylashgan, uning ichida tomat 
massasi 0,7-0,8 m/sek tezlik bilan xarakatlanadi.
Ezilgan massani issitishdan maqsad shuki, uning tarkibidagi protopektin pektinga aylanadi, 
pektin esa eruvchanlik xususiyatiga ega bo’lganligi sababli, u erib tomat po’stlig’ini yumshatadi 
va natijada massani ishqash vaqtida chiqindi miqdori kamayadi.
Tomat massasi uchbosqichli ishqalash mashinasida, teshiklari 1,2; 0,8; 0,4 mm diametrga ega 
blgan elaklardan o’tkaziladi.
64

---

Ezilgan tomat massasini ishalash uchun ikki usuldan foydalaniladi:
- sovuq holda ishqalash - massa 60-67
0C
gacha qizdiriladi, bu usulda olingan mahsulot ochiq 
qizil rangga ega bo’ladi. Ushbu usulda ishlov berilganda ajraladigan chiqindi miqdori, xom-
ashyo xiliga qarab 5-8% ni tashqil qiladi;
- issiq usulda ishlov berilganda massa 80-90
0C
gacha qizdiriladi, bu usulda olingan mahsulot 
juda qo’yuq bo’ladi va chiqindi miqdori 4-6% ni tashqil etadi.