26 authors, including: Some of the authors of this publication are also working on these related projects

1 Ўзбекистон юридик энциклопедияси. - Т., 2011. - Б. 372.
438

---

tatbiq etilishini, ijro etuvchi hokimiyat organlari faoliyatining qonuniyligi va 
samaradorligini, 
shuningdek, davlat hokimiyati tarmoqlari o‘rtasida 
mutanosib va barqaror muvozanatni ta’minlashdan iboratdir.
Parlament nazoratining zarurati, ahamiyati va davlat hokimiyati 
tarmoqlari o‘rtasida mutanosib va barqaror muvozanatni ta’minlashdagi 
o‘rni masalalari yuridik adabiyotlarda keng yoritilgan bo‘lib, ularga ko‘ra, 
parlament turli ijtimoiy va hududiy manfaatlarni ifodalovchi, saylovchilar 
ko‘z o‘ngida oshkora ishlovchi, davlat hokimiyatining boshqa tarmoqlariga 
qaraganda fuqarolar bilan ancha yaqin organ bo‘lib, shuningdek, davlat 
organlarini shakllantirishi, budjetni tasdiqlashi tufayli nazorat huquqidan 
foydalanmasligi mumkin emas.
Mamlakatimizda mustaqillikning dastlabki kunlaridanoq parlament 
nazorati samaradorligini oshirish vazifasi doimiy e’tiborda bo‘lib kelmoqda. 
Bunda O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimov ta’kidlaganidek: 
«Deputatlarimiz o‘z saylovchilari va el-yurt oldidagi burchini munosib 
ravishda bajarish uchun avvalo o‘zlarini xalq noiblari sifatida his etgan 
holda, mamlakatimizdagi barcha islohot va yangilanish jarayonlarini o‘z 
nazoratiga olib, davlat ijro hokimiyati vazifasida o‘tirganlarning qonun 
chegarasidan chiqmasligini qattiq kuzatib tursa, o‘ylaymanki, saylovchi- 
larimizning, xalqimizning talabiga munosib javob beradigan ish bo‘ladi»\
«Parlamentimiz va mahalliy vakillik organlari - Kengashlar oldida 
turgan ... g‘oyat muhim vazifa - bu qabul qilingan qonunlarning ijro etuvchi 
hokimiyat, ya’ni hukumat tomonidan markazda, hokimliklar tomonidan esa 
joylarda qanday bajarilayotgani ustidan qat’iy parlament nazoratini, 
deputatlik nazoratini o‘rnatishdan iboratdir»1
2.
Mamlakatimizda samarali parlament nazoratini amalga oshirish uchun 
yetarli huquqiy asoslar yaratilgan. Jumladan, O‘zbekiston Respublikasining 
Konstitutsiyasi, «O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik 
palatasi to‘g‘risida», «O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Senati 
to‘g‘risida»gi konstitusiyaviy qonunlar hamda «O‘zbekiston Respublikasi 
Oliy Majlisi Qonunchilik palatasining Reglamenti to‘g‘risida», «O‘zbekiston 
Respublikasi Oliy Majlisi Senatining Reglamenti to‘g‘risida» qonunlar va 
boshqa qonun hujjatlarida O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi tomonidan 
parlament nazoratini amalga oshirishning huquqiy asoslari belgilangan.