Qiziqarli kimyo

7
.
I.3. SIYOH DAN QOLGAN D O G ‘INI TOZALASH
1.. .. Limon kislotasi siyoh dog'ini yaxshi tozalaydi. Buning uchun, siyoh 
dog‘ ini limon kislotasi eritmasi bilan ho‘ llab va ishqalab, so‘ngra issiq 
suv bilan yuvish lozim. Eski siyoh dog‘i 
6
% li limon kislotasi eritmasi 
bilan tozalanadi. Bunmguchun, eritmani birozisitib, dog‘joyi birnecha 
marta eritma bilan ishqalansa dog‘ to‘laenydi. Shundan so‘ng, kiyim 
yuviladi va suv bilan chayqaladi.
2.... Yangi siyoh dog*ini issiq yangi sut bilan yoki qatiq yordamida toza­
lash mumkin. Buning uchun, siyoh dog‘ i bir necha minut issiq yangi 
sutda yoki qatiqda ushqalab turiladi va yuviladi.
3.... Kiyimning qizil rangtekkanjoyigagorchitsa“xamiri” surkab, bir 
kecha-kunduzga qo‘yib qo‘yiladi, keyin suv bilan yuvilsa dog‘ yo‘ qoladi.
4.... Agar kitob varag‘lari siyoh bilan ifloslanganbo
1
Isa dog‘joy lari vodo­
rod peroksid bilan ho‘ llanadi va uni ho‘ llangan paxta yordamida ishqa­
lab tozalanadi. Keyin, kitob varaqlan orasiga bosma qog‘ozidan 2-3 qavat 
qo‘yib, kitob yopib qo‘yilsa, dog‘ toza bo‘ ladi,
5.... Agar gilam gasiyoh to ‘kilsa, tezlik bilan siyoh to‘kilgan joyga bir 
siqim osh tuzi sepiladi. Bundatuzsiyohni shimib oladi.
6
... Charmdan tikilgan oyoq kiyim, sumka, qo‘ lqop va boshqa buyumlarga 
siyoh tegsa, osh tuzi yordamida tozalanadi. Buning uchun, dog‘ tekkan 
joyga qalin qilib namlangan osh tuzi qo‘yib, ikki kun mobaynida saqlana- 
di. Keyin, tuzni qoqib tashlab, uning o‘mi spirt bilan ho‘ llangan latta yor­
damida artiladi va yaltiraguncha bahmal latta bilan ishqalanadi.
143

---