Seminar mashg’ulotlari 1-mavzu. Falsafa fanining predmeti, mazmuni va jamiyatdagi roli Muhokama uchun savollar

«Metafizika» 
(yunon. «fizikadan keyin») – dialektika kabi universal metoddir. Bu so‘z ilmiy 
muomalaga eramizdan avvalgi I asrda Aristotelning shogirdi, uning she’rlari sharhlovchisi 
Rodosskiy tomonidan kiritildi. Mutafakkir asarlarini bir tizimga solar ekan, u borliq va bilish 
haqidagi umumiy masalalarni fizikadan so‘ng «birinchi falsafa»ning (mohiyat, sabab va boshqa) 
ikkinchi falsafadan farqli xususiy-ilmiy bilimlarni o‘rganadigan qismi sifatida talqin qilgan. 
Ko‘p hollarda, dialektikaga qarama-qarshi deb talqin etiladigan 
metafizika olamdagi narsa va 
hodisalarni o‘rganishda, ularning muayyan vaqt davomida
nisbatan o‘zgarmasdan, alohida 
turgan holatiga diqqatni ko‘proq qaratadigan
usuldir
. Bu usul qo‘llanganida, olamning 
namoyon bo‘lish shakllari hamda ular bilan bog‘liq bo‘lgan jarayonlarning alohida qismi yoki 
holatiga asosiy e’tibor beriladi. Voqea, hodisa va jarayonlarni doimiy o‘zgarish holatida 
o‘rganish nihoyatda qiyin bo‘lganligidan, nafaqat faylasuflar, balki barcha fan mutaxassislari 
uning nisbatan tinch va o‘zgarmay turgan holatini o‘rganadilar, tadqiq etadilar. 
Aslini olganda, olam garchand dialektik o‘zgarish va harakatda bo‘lsada, bu jarayon doim ham 
nihoyatda tez sodir bo‘lavermaydi. Biz esa, dunyodagi narsa, hodisa va odamlarga shunchalik 
metafizik tarzda o‘rganib qolganmizki, go‘yo kechadan bugunning farqi yo‘qdek, kecha ko‘rgan 

---