Alishe r navoiy nom idagi sam arqand davlat uni versiteti

N. F. Talizina
«har bir pedagog aniq pedagogik jarayonni tashkil etishdan 
oldin o`quv jarayoni xaqida texnologik darajada bilimlar tizimini bilib olgan 
bo`lishi shart» deb hisoblaydi. U fan va amaliyot oralig’ida tamoyillarni olg`a 

---

31
suruvchi, metodlar ishlab chiquvchi, ularni izchil qo`llash kabi masalalar bilan 
shug’ullanuvchi alohida fan bo`lishi kerak deb hisoblaydi [11]. 
Demak, bir xil yondoshuvda o`qitish texnologiyalari o’qitishning barcha 
vositalarini qamrab olgan qandaydir jihozlash sifatida belgilanadi. 
Boshqacha yondoshuvda esa, texnologiyaga ta’lim amalyotini yangi yoki 
zamonaviylashtirilgan bilimlar bilan ta’minlashning usuli sifatida qarashga 
imkoniyat beradi. Bunda texnologiyaga ta’limning ilmiy tamoyillari va amaliyotini 
tadbiq etish sifatida qaraladi. 
PT ning mohiyatini yoritish uchun pedagog – didaktikachilar tomonidan 
berilgan ta’riflarga to`xtalish maqsadga muvofiq: 
«PT – psixologik va pedagogik o`gitlar yigindisi bo`lib shakllar, metodlar, 
usullar, o’qitish yo`llari, tarbiyaviy vositalarning maxsus to`plamidir. Ayni 
zamonda u pedagogik jarayonini tashkiliy-metodik omilini ham bildiradi» [11]. 
«PT – rejalashtirilgan o`qitish natijalariga erishish jarayonining tavsifi» PT – 
bu ta’lim shakllarini jadallashtirish vazifasini ko`zlagan o`qitish va bilimlarni 
o`zlashtirishning barcha jarayonlarini texnika va inson omillarida va ularning 
birlikdagi harakatlari vositasida yaratish, tadbiq etish va belgilashning izchil 
metodidir» (YuNESKO) [11]. 
«PT – pedagogik maqsadlarga erishishda foydalaniladigan shaxsiy 
imkoniyatlar, jihozlar va metodologik vositalarda amalda bo`lishning tizimli 
yigindisi va tartibini bildiradi» [20]. 
Bu va shunga o`xshash tahlilidan PT natijasini qo`lga kiritish uchun ta’lim 
doirasida zarur bo`lgan vositalar tizimini rejalashtirish va tadbiq etishdan iborat 
deyish mumkin. 
Ta’lim texnologiyasi deganda esa ta’limning belgilangan maqsadi va 
talabaning bilim darajasiga ko`ra o`quv faoliyatini boshqarishning nazariy loyihasi 
va pedagogik tizimning amalda bo`lishini ta’minlovchi zarur vositalar tizimi 
tushuniladi. 

---

32
Demak,