R. D. Dusmuratov buxgalteriya hisobi

balansning asosiy xususiyati 
– xo‘jalik operatsiyalarini 
schotlarda ikkiyoqlama aks ettirish ta’sirida balans moddalari summasi 
o‘zgarganda aktiv va passiv tengligining o‘zgarmasligi doimo saqlanadi. 
Buni misolda tasdiqlashimiz uchun qishloq xo‘jalik korxonasining yil 
boshiga tuzilgan balansni keltiramiz (4.3-jadval) va uning xo‘jalik 
muomalalari ta’sirida o‘zgarishini quyidagi misollarda ko‘rib chiqamiz. 

---

87 
Boshlang‘ich balans 
4.3-jadval
 
Aktiv 
Summa, 
so‘m 
Passiv 
Summa, 
so‘m 
Asosiy vositalar
1312600 Ustav kapitali . 
1448960 
Materiallar
24200 Xodimlar bilan mehnat haqi 
bo‘yicha hisoblashuvlar 
39890 
Asosiy ishlab 
chiqarish
43850 
Hisob-kitob schoti
134400 Mol yetkazib beruvchilar 
26200 
B a l a n s 
1515050 
B a l a n s 
1515050 
1-operatsiya.
Qiymati 8600 so‘mlik material ombordan asosiy 
ishlab chiqarishga berildi va sarflandi. Bu muomala natijasida 
ombordagi materiallar 8600 so‘mga kamaydi (24200 – 8600 = 15600). 
Shu vaqtning o‘zida asosiy ishlab chiqarish xarajatlari 8600 so‘mga 
ko‘payadi (43850+8600=52450). Bu muomaladan so‘ng balansning jami 
summasi o‘zgarmadi, faqat balans aktividagi moddalar orasida o‘zgarish 
sodir bo‘ldi.