O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulug‘bek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

ko‘rgazmali-tasavvur 
va 
so‘zlashuv-mantiqiy 
tafakkur bosqichlarida – ular o‘rtasida keskin farqlar 
namoyon bo‘ladi. Faqat yuqori tuzilgan hayvonlargina tasavvurlarni qo‘llay 
oladilar, shu bilan birga, bu fikr fanda hanuzgacha bahslarga sabab bo‘lmoqda. 
Odamda ushbu layoqat ikki-uch yoshlarda namoyon bo‘ladi. So‘zlashuv-mantiqiy 
tafakkurga keladigan bo‘lsak, hayvonlarda idrokning bu turiga tegishli belgilar 
ko‘rinmaydi, chunki ular mantiqni ham, so‘zlar ma’nosini ham udda qilolmaydilar.
4. Hayvonlar va odamda hissiyotlar ifodalanishining taqqoslanishi haqidagi 
masala o‘rganilishining murakkabligi bilan ajralib turadi. Uni hal etishdagi 
qiyinchilik odam va hayvonlarga xos bo‘lgan birlamchi hissiyotlar tug‘ma 

---

107 
xususiyatga ega ekanliklarida o‘z aksini topgan. SHu bilan birga, inson 
hayvonlarda mavjud bo‘lmagan yuksak axloqiy his-tuyg‘ularga ega.
5. Olimlar odamlar va hayvonlar xulq-atvori motivatsiyasidagi umumiylik 
va tafovutlar masalasini hal etishga juda katta kuch va vaqt sarfladilar. Ularning 
ikkalasida ham ko‘p sonli umumiy, organik xususiyatli ehtiyojlar mavjud. SHu 
bilan birga, shunday ehtiyojlar borki, insonlar va hayvonlar o‘rtasidagi farqlar 
haqidagi masala shu vaqtgacha munozaralarga sabab bo‘lmoqda. Bu –