Rivojlantirishning ilmiy asoslari va muammolari ilmiy tadqiqot markazi xalqaro menejment

Moslashuvchanlik 
qobiliyatini 
baholash. 
Kompaniyalar 
xodimlarning 
moslashuvchanlik 
qobiliyatiga 
qaraganda 
texnik 
qobiliyatlariga ko‘proq e’tibor beradilar. Uzoq muddatli xorijiy xizmat 
safarlari bo‘yicha moslashuvchanlik qobiliyatini baholashga ahamiyatni 
kuchaytirish zarur. Masalan, mamlakat ichida lavozimlarining o‘zgarishi 
oqibatida ko‘chishlarga yaxshi moslashgan yoki xalqaro tashkilotlarda ish 
malakasiga ega bo‘lgan xodimlar xorijdagi ish sharoitlariga ham yaxshi 
moslashadilar. Bundan tashqari ayrim kompaniyalar har xil test 
usullaridan biri bo‘lgan “Boshlang‘ich identifikatsiya dasturi”dan 
foydalanish orqali u yoki bu shaxsning ma’lum bir sharoitga moslashish 
qobiliyatini baholaydi. Bir nechta boshqa testlar yordamida odamning o‘z 
xulq-atvorini o‘zgartirishga tayyorligini ko‘rsatuvchi shaxsiy xususiyatlari 
baholanadi. Bunday testlarga “Minnesota ko‘p martalik shaxsni 

---

218 
baholash”, “xarakter qirralarini Juilford-Simmerman bo‘yicha aniqlash” 
va “Ell-Port-Vernon qadriyatlarni aniqlash tizimi”ni misol sifatida 
keltirish mumkin. Juda kam kompaniyalar xizmat safariga ketayotgan 
xodimlarning turmush o‘rtoqlari bilan testlar va suhbatlar o‘tkazadilar. 
Chunki xizmat safariga ketayotgan xodimga nisbatan uning oila a’zolari 
uchun yangi sharoitlarga va muhitga moslashishi qiyin kechadi. 
Xodimning boshqa davlatga ishga yuborilishi lavozim ko‘tarilishidir, lekin 
uning ayoli uchun u yerda mehnat faoliyatini yangidan boshlashi kerak 
bo‘ladi. O‘z dugonalari va oila a’zolaridan ajralish ayoli uchun 
yolg‘izlikni olib keladi. Ayrim kompaniyalar xorijda mehnat faoliyatini 
yuritish uchun xodimlarni tanlash va tayyorlashning murakkab tartibidan 
foydalanadilar. Bu jihatlarning tahlili tanlash tartibining murakkabligi va 
moslashuvchanlik o‘rtasidagi ijobiy bog‘liqlikni ko‘rsatadi.