va m eloratsiya ishlarini dehqonchilikdagi muhim о‘mini inobatga
olib bu yo'nalishda
kadrlar tayyorlashni, alohida, Toshkent
irrigatsiya
va
melioratsiya
institutida,
qishloq
x o ‘jaligi
mahsulotlarini yetishtirish, qayta ishlash va saqlash jarayonlari
b o ‘yicha zarur mutaxassislam i asosan, Samarqand va A ndijon
qishloq xo'jaligi
institutlari, hamda Toshkent davlat agrar
universitetida tayyorlanishi belgilab berildi. A grar soha uchun
kadrlar tayyorlash tizimini takomillashtirishga
qaratilgan ushbu
qarorlarda qishloq xo'jaligi uchun aksariyat ta ’lim y o ‘nalishlar
bo‘yicha yetakchi Oliy o‘quv yurti hisoblanib kelayotgan Toshkent
davlat agarar universiteti tayanch ta ’lim muassasasi etib belgilandi.
Undan tashqari Agrar soha uchun kadrlar tayyorlash sifatini
oshirishga qaratilgan bir qancha Prezident farmonlari va V azirlar
M ahkamasining qarorlari qabul qilindi.
Agrar sohada ishlab chiqarish samaradorligini oshirish, uning
moddiy-texnik bazasini rivojlantirishda ilmiy-texnik taraqqiyot
asosiy omillardan biri hisoblandi. Qishloq xo ‘jaligi mahsulotlarini
yetishtirish, saqlash va qayta ishlash ham da suv x o ‘jaligi tizimini
boshqarishning texnik jihatlarm i, bugungi kunda, energiyaning eng
qulay, shu bilan birga noyob turi hisoblangan elektr energiyasisiz
tasavvur etish qiyin. Shu bilan birga keyingi yillarda, respublika
elektr stansiyalarida bir yilda ishlab chiqariiayotgan o ‘rtacha 54,0-
59,0 mlrd. kV t soat dan ortiqroq elektr energiyaning 30% dan
k o ‘prog‘ini iste’mol qilayotgan agrar sohada undan oqilona
foydalanishini ta ’minlovchi mutaxassis
kadrlar tayyorlash ustivor
y o ‘nalishlaridan hisoblanadi.
Elektr energiyasiz qishloq x o ‘jaligi garmonik faoliyat yuritishi
mumkin emas. Elektr energiyasi qishloq x o ‘jaligida elektr
mashinalaming elektr yuritmalarida, xonalam i yoritish va isitishda
ham da k o ‘plab texnologik jarayonlarda q o ilaniladi. Radio, telefon,
telegraf, televideniya va internetlarning ishlashi ham elektr
enegiyasiga
asoslangan.
Elektr
energiyasi
sanoat
ishlab
chiqarishining asosini tashkil etadi va ishlab chiqarish kuchlarini
rivojlantirishni ta ’minlaydi. Qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishi o ‘z
tabiati b o ‘yicha uzluksizdir va shu sababli uni oqimga aylantirish
imkoniyatlari mavjud. Lekin sanoat bilan qishloq x o ‘jaligi
orasida
bu ncchta to ‘g ‘rilanmaydigan farqlar mavjud. U lardan asosiysi
slinki, qishloq x o ‘jaligida asosiy mehnat obyekti tirik organizmiar
lusobkinadi va ular ishlab chiqarish jarayonlarida o ‘zlarining hayot
lunksiyalarini saqlab qoladilar. Sanoatda esa mehnat predmetini
usosan jonsiz obyektlar taslikil etadi, Shuning uchun sanoatda
Icxnologik jarayonlar asosan kim yoviy va fizik jarayonlarga va
qishloq x o ‘jaligida esa biologik jarayonlarga asoslanadi.
Kimyoviy va fizik jarayonlar biologik
jarayonlarga nisbatan
oson v ay en g il rostlanadi. Biologik jarayonlar atrof muhit sharoitiga
(yorug‘lik, harorat, suv, havo muhitini kim yoviy tuzilishi, nam lik va
boshqalarga) b og‘liq b o ‘ladi. Shuning uchun qishloq x o ‘jaligi ishlab
chiqarishi tarm og‘ini industrial asosga o ‘tkazish yengil boMadi,
chunki atrof muhit sharoitini rostlash kam mehnat talab qilishi bilan
ho g liq . Bunday tarmoqlarga chorvachilik,
parrandachilik, yopiq
sharoitda mahsulot yetishtirish, qishloq x o ‘jaligi mahsulotlarini
qayta ishlash va kabilar kiradi. Uzliksiz oqimli texnologiyaga
asoslangan ishlab chiqarishni tashkil etish uchun qishloq xo‘jaligi
mahsulotlarini ishlab chiqarishning progressiv texnologiyalarini va
elektrlashtirilgan mashinalarning avtomatik boshqarish tizimlari
joriy etilishini taqozo etadi.
Bugungi kunda, energiya turlari orasida eng universal va
ishlatish qulay bo‘lgan elektr energiyasi agrar
soha ishlab chiqarishi
faoliyati va qishloq aholisi iqtisodiy-ijtimoiy sharoitini talab
darajasiga ko‘tarishda muhim rol o ‘ynaydi.
Oliy ta ’lim m uassasasiga o ‘qishga kirgan yosh o ‘quvchilar
ko‘pincha o ‘z mutaxassisliklari haqida, maqsadlari, jonajon Vatani
va xalqi oldidagi o ‘z m as’uliyatlarini va oliy dargohda o ‘qishning
o ‘ziga xos xususiyatlari haqida yetarli darajada m a'lum otlarga ega
emaslar.
Darslikda keltirilgan ayrim masiahat va y o ‘riqlar boshqa kurs
talabalari ham da soha mutaxassislari uchun ham foydali b o iish i
mumkin.
5
