Metodologiyasi

Tarix falsafasi 
- falsafa fan in in g b ir b o 'lim i bo'lib, ta rix n in g
m azm un i, u n in g qon un iy atlari, inson iyat taraq q iy o tin in g asosiy 
yo'nalishlari va tarix iy bilish m asalalari bilan sh ug 'ullan ad i.
Tarix falsafasining nam o y an d ala ri («tarix falsafasi* a ta m a - 
si fanga Volter to m o n id an k iritilg an ) ta rix n i h arak atlan tiru v ch i 
kuch bu — ilohiydir (Avgustin), ta rix n i h arak atlan tiru v ch i kuch 
bu - ilohiy o n g d ir (I.G .G erd er), ta rix n i h arak atlan tiru v ch i kuch 
bu - absolyut (m utlaq) ru h d ir (G egel), ta rix n i h arak atlan tiru v ch i 
kuch bu — in so n n in g o'zg arm as tab iati va u n in g tabiiy sh a rt-sh a - 
ro itlaridir (m a’rifatparvarlar, L.Feyerbax) m azm un idagi turli fal­
safiy yondashuvlarni ilgari surganlar.
Tarix fani 
— 
1
. Bu ilm iy ijtim oiy in stitutlar, professional ta d - 
qiqotchilar, ilm iy bilish faoliyati tu rla ri, aniq (konkret) ja -
301

---

m iy atlar va u la rn in g o ‘tm ishdagi va bugungi kundagi tai 
yoti jarav o n lari shiw incdcV yordam chi in..*. Гитяг?
IKonkiwl) .miAiy va naqqom y ilm iy bilim olishga yo‘na!tiriigan, 
b u orqali ilm iy biiisnga erishilgan faoliyat va uni q o 'llash ucfcr^ 
/ я п if b e 'la d ig sii iW iiy aiiar tizim idir. 2. K ishilik jam iy atin in g si­
yosiy, ijtim oiy, iqtisodiy va m adaniy hayotida so d ir boMgan bar­
ch a voqea, hodisa, ja ray o n larn i o'rganadigan fan.