Vatan tuygusi 5 2015. p65

Rivoyat
SAMARQANDNING NONI
Aytishlaricha, qadimda Bag‘dod
podshosi Samarqandning noniga havas
qilib, o‘z poytaxtida shunday mazali
non yoptirmoqchi bo‘libdi. Shu maq-
sadda Samarqanddan eng mashhur
novvoyni chaqirtirib, topshiriq beribdi.
Samarqandlik usta o‘z shahridan tup-
roq keltirib, loy qorib, tandir yasash
lozimligini aytibdi. Uning aytgani ado
etilibdi. Usta Samarqanddan o‘tin olib
kelish zarurligini bildiribdi. Bu istak
Samarqand.
Sherdor madrasasi

---

19
ham bajarilibdi. Samarqand suvi va unidan olib kelinib, xamir
qorilibdi. Hamma narsa taxt bo‘lgach, podshoni xabardor
qilibdilar. U novvoyga qarab: «Xo‘sh, hamma narsa tayyormi,
bo‘lmasa, ishni boshla!» – debdi. Shunda novvoy uzr so‘rab,
«Hazratim, hali hammasi taxt bo‘lgani yo‘q», debdi va aslida
bu ishning imkonsiz ekaniga hukmdorning o‘zi ishonch hosil
qilsin, degan niyatda oxirgi shartini aytibdi: «Hazratim, endi
Samarqandning havosi bilan quyoshi bo‘lsa, bas, non yopishni
boshlayman». Shunday deb, novvoy ham jazodan, ham imkonsiz
ishning azobidan qutulib qolgan ekan.
Aziz o‘quvchi, sizningcha, quyosh bilan havoni bir joydan
ikkinchi joyga olib borish mumkinmi? Ota-bobolarimizning
«Yerimiz, suvimizga duo ketgan» degan so‘zlarini qanday
tushunasiz?
Dunyodagi har bir xalq, el-u elatning o‘ziga xos yashash tarzi,
milliy an’analari ular makon tutgan joy bilan bog‘liq holda shakllanadi.
Ya’ni, ular aynan o‘troq hayot mahsulidir. Masalan, daryo va dengiz
bo‘ylarida yashagan xalqlarning urf-odat va an’analari cho‘l va sahro
hududlarida istiqomat qiladigan xalqlarnikidan mutlaqo farq qiladi.