B. Q. Xaydarov

Bilimlerdi bayıtamız
Izertleymiz
QURAMALÍ FIGURALARDÍŃ MAYDANÍ 
37
Birinshisiniń ústine ekinshisi qoyılǵanda ústpe-úst túsetuǵın figuralar 
teń 
figuralar dep ataladı
.
Teń figuralardıń maydanı da teń boladı.
1-súwrette maydanı 20 cm² qa teń bolǵan tuwrımúyeshlik súwretlengen. 
Onı 
MN
kesindi sarı hàm jasıl reńli tuwrımúyeshliklerge ajıratadı. Sarı reńdegi 
tuwrımúyeshlik maydanı 8 cm² qa, jasıl reńdegi tuwrımúyeshlik bolsa 12 cm² qa 
teń.
Sonıń menen birge 20 = 8 + 12.
Demek, tómendegi qàsiyetke iye bolamız: 
Figuranıń maydanı onı qurawshı bóleklerdiń maydanlarınıń qosındısına teń.
2-súwrette 
AC
kesindi 
ABCD
tuwrımúyeshlikti eki teń úshmúyeshlikke 
ajıratadı (bunı úshmúyeshliklerdi ústpe-úst qoyıw jàrdeminde tekserip kóriń). 
Demek, bul úshmúyeshlikler maydanı tuwrımúyeshlik maydanınıń yarımına 
teń.

3- súwrette súwretlengen, kvadrat hàm tuwrımúyeshlikten dúzilgen quramalı 

figuranıń maydanın tabıń (barlıq múyeshler - tuwrı múyesh).
1-usıl.
Figuranı 
A
kvadrat hàm 
B
tuwrımúyeshlikke ajıratıp alamız (4-súwret). 
Hàr bir figura maydanın óz aldına esaplaymız. Onda quramalı figura maydanı 
kvadrat hàm tuwrımúyeshlik maydanları qosındısına teń boladı: 
S = A + B .
1
30 cm
45 cm
30 cm
10 cm
30 cm
45 cm
30 cm
10 cm
15 cm
A
B
S
A
D
C
B
M
N
2
3
4
1

---

6