Yosh tengdoshlar

 
 
Trener xulosasi. (5 daqiqa) 
 
–
O‘smirlarning sihat-salomat bo‘lishi va to‘g‘ri rivojlanishi uning kun tartibini to‘g‘ri 
tuzilishiga bog‘liqligini bilish lozim. Ular vaqtida aqliy mehnat qilib, vaqtida jismoniy mehnat 
qilishi, yetarlicha uxlashi va to‘la sifatli ovqatlanishi lozim.
Me’yoriy uyqu – sog‘liq garovi. Uyqu organizmning hayotiy muhim ehtiyoji hisoblanib, bosh 
miya po‘stlog‘ini holdan toyishdan saqlaydi. Uyquning davomiyligi yoshga qarab belgilanadi. 
O‘smir yoshlarda 8-9 soatni tashkil qiladi. O‘smir yigit organizmi to‘liq va to‘g‘ri shakllanishi 
uchun, tanadagi fiziologik jarayonlar to‘g‘ri ishlashida gormonal bioritm faoliyatidagi me’yor va 
muvozanat juda muhim. Tana va reproduktiv a’zolarning o‘sishi va rivojlanishini ta’minlab 
beruvchi gormonlar o‘smir yigit 22.00 da uxlashga yotganidan so‘ng chuqur uyqu vaqtida, ya’ni 
soat 23.00 da faol ishlab chiqarilishi olimlar tomonidan isbotlangan. Kunning shu soatlarida 
bolalar va o‘smirlar uyquda bo‘lmasa tana va ichki a’zolarda turli kasallik va noxush holatlar 
kuzatilishi mumkin. 
Uyquda organizmning butun faoliyati o‘zgaradi, asab tizimi tashqi ta’sirga javob bermaydi, 
ongli faoliyat to‘xtaydi, yurak urishi sekinlashadi, qon bosimi pasayadi, nafas olish sekinlashadi, 
tana mushaklari bo‘shashadi, oqibatda energiya sarfi kamayadi, modda almashinuvi susayadi, 
tana harorati pasayadi. Qattiq uyqudan so‘ng, odam yengillashib, o‘zini tetik sezadi. Shunday 
qilib uyqu – bu dam olish demakdir. Uyqu tanga orom keltiradi.
Ko‘pchilik o‘zlariga o‘zlari jabr qilib, yotishlaridan oldin choy, achchiq kofe iste’mol 
qilishadi. Kechqurungi ovqatni haddan ziyod iste’mol qilib oshqozonni to‘ldirib yuborishadi, bu 
ham uyquning buzilishiga olib keladi. Agar uyqu buzilsa bir qancha kasalliklar kelib chiqadi.