Ajiniyoz nomidagi nukus davlat pedagogika instituti sapayeva feruza davlatovna

الله
) 
lafzidagi “h” (
ه
) harfi asliy, ya’ni oʻzak harflaridan biridir. Arabcha 
matnda “Olloh”dagi “h” tushib qolsa, 
َّلاا
shakli harakat – qisqa 
unlilarning joylashishiga koʻra turlicha oʻqilib, turlicha (masalan: 
“emasmi”, “ogoh boʻl, ey...”, “magar” kabi) ma’nolarni ifodalashi 
mumkin. Tabiiyki, arab tilida “Olloh” lafzidan “h” harfining tushib 
qolishi qoʻpol xato hisoblanib, ma’noning butunlay oʻzgarishiga 
sabab boʻladi. Oʻzbek tilida ham bu soʻzning oʻzi yolgʻiz kelganida 
“h” harfi hech qachon tushib qoldirilmaydi. Ammo oʻzbek tili 
talaffuziga oʻzlashgan Olloyor, Ollobergan, Olloquli kabi qoʻshma 
soʻzlarda va oxiriga “ollo” lafzi qoʻshilgan – Abdullo, Nasrullo, 
Samadullo kabi ismlarda “h”ning borligi yoki yoʻqligi ma’noga ta’sir 
qilmaydi. Qolaversa, tilimizda ayni holatda “he” tovushining 
qoʻllanishi talaffuzni qiyinlashtiradi. Shuning uchun bu “h” harfi
yozuvda ham aks ettirilmagan. Agar – asliyat yozuvida mavjud
boʻlgani uchun bu harf oʻzbek yozuvida ham, bu tovush oʻzbek 
nutqida ham aks etishi kerak – deyilsa, ona tilimiz kamsitilgan 
50
Жабборов Н. Адабий манбаларда матн таҳрири масаласи.//Мақолалар тўплами. 
Қарши
, 
“Насаф” нашриёти
, 
2013
, 
6-бет. 
99

---

boʻladi. Yoxud ba’zilarning: “Olloh” lafzidan “h” tushib qolsa, (