Мбт педагогика мажмуа 2020 21 Йил лотинча docx

15-
топшириқ
. 
ДИДАКТИКА
. 
ТАЬЛИМ
 
НАЗАРИЯСИ
-
ЎҚУВ
 
ЖАРАЁНИГА
ДОИР
 
ТОПШИРИҚЛАР
а
) «
Дидактика
» 
атамасининг
луғавий
маъносини
биласизми
?
б
)
Дидактикага
ким
асос
солган
?
д
)
Таълим
методлари
принсипларини
таърифланг
?
е
) 
Шарқ
халқлари
педагогикасининг
буюк алломаларини
таълим
, 
илм
ҳақидаги
фикрларидан
намуналар
келтиринг
? (
Юсуф
Хос
Ҳожиб
, 
Абу
Райҳон
Беруний
, 
Ал
Хоразмий
,
Алишер
Навоий
каби
).
ф
) 
Бугунги
кунда
ҳукуматимизнинг
таълим
жараёнига
эътибори
ҳақидаги
фикрларингиз
? 
Ўқитиш
: 
Ҳозир
ва келажакда
. (
Жадвалга
келажакдаги
тасаввурингизни
ёзинг
).
19-
топшириқ
. 
ДАРСДА
ЎҚУВЧЛАР
БИЛИМИНИ
 
АНИҚЛАШ
ЮЗАСИДАН
КУЗАТИШ
ЎТКАЗИНГ
Кузатиш
учун
саволлар
:
1) 
Билимни
аниқлаш
дарсда
қандай
ўринни
эгаллайди
? 
Ўқувчилар
билимини
аниқлаш
учун
ўқитувчи
қанча
вақт
сарфлайди
? 
Қанча
ўқувчилардан
сўради
? 
Қандай
баҳолади
?
2) 
Ўқитувчи
ўқувчилар
билимини
текшириш
учун
қайси
шакллардан
(
фронтал
сўраш
,
индивидуал
сўраш
, 
ўқувчиларнинг
мустақил
иши
, 
шархли
машқлар
) 
фойдаланади
?
3) 
Ўқитувчи
саволларининг
шаклини
қайд
қилинг
. 
Улар
билиш
фаолиятининг
қандай
турини
келтириб
чиқаради
? 
Қанақа
саволларга
тўлақонли
аниқ
жавоб
берилмади
?
4) 
Билимни
текшириш
жараёнида
ўқитувчи
билан
ўқувчи
орасида
қандай
муносабат
услуб
мавжуд
? 
Билимга
қўйиладиган
баҳо
қандай
амалга
оширилади
? 
Ўқитувчи
қандай
баҳолаш
мулоҳазасини
(
ижобий
, 
салбий
, 
нейтрал
) 
ҳаммадан
кўпроқ
ишлатди
? 
Ўқитувчининг

---

325
баҳолаш
мулоҳазаларидан
мисоллар
келтиринг
. 
Савол
-
жавоб
пайтида
булар
ўқувчиларнинг
фаоллигини
оширишга
қандай
кўмак
берди
?
5)
Савол
-
жавоб
ва
бошқа
текшириш
методларини
му
-
каммаллаштиришга
ҳамда
мактабнинг
ўқув
жараёнида
қўйиладиган
янги
талаблар
нуқтаи
назаридан
туриб
билимни
баҳолашга
қандай
таклифларни
киритиш
мумкин
?
20-
топшириқ
. 
УЙГА
 
ВАЗИФА
 
БЕРИШ
 
ЮЗАСИДАН
 
КУЗАТИШ
 
ОТКАЗИНГ
Кузатиш
ва
таҳлил
учун
саволлар
:
1)
Уйга
вазифа
бериш
ўқитувчи
томонидан
қачон
, 
дарснинг
қайси
босқичида
амалга
оширилади
? 
Ўқитувчи
томонидан
танланган
вақт
қанчалик
мақсадга
мувофиқ
?
2) 
Уй
вазифаси
ўз
шакли
ва
мазмунига
кўра
қандай
ҳарактер
касб
этади
? 
У
янги
материални
ўрганиш
ва
уни
мустаҳкамлаш
билан
қандай
боғланади
? 
Ўқитувчи
уйга
берилган
вазифа
бўйича
ўқувчиларга
қанчалик
батафсил
ва
тўла
-
тўкис
йўлланма
беради
?
3) 
Уй
вазифасининг
кўламини
баҳоланг
. 
Кучли
ва
кучсиз
ўқувчиларнинг
уй
вазифасини
қанча
вақтда
бажариши
ҳақида
фикрларини
аниқланг
. 
Ўзингиз
топшириқ
қилиб
кўринг
ва
уни
бажаришга
қанча
вақт
сарфлаганлигингизни
эътиборга
олинг
.
4) 
Ўқитувчи
уй
вазифасининг
ҳарактерини
аниқлашда
айрим
ўқувчиларнинг
қизиқиш
ва
майлларини
қандай
ҳисобга
олади
? 
Ўқувчиларнинг
тайёргарлик
даражасини
ҳисобга
оладими
?
21-
топшириқ
.
ДАРСНИНГ
 
ТУГАЛЛАНИШИ
ВА
 
УНИНГ
ЯКУНЛАНИШИ
БЎЙИЧА
КУЗАТИШ
 
ЎТКАЗИНГ
Кузатиш
учун
саволлар
:
1) 
Дарс
қандай
тугади
? 
Ўқитувчи
дарсга
ажратилган
вақт
ичида
дарс
мақсадига
эришиб
улгурдими
?
2) 
Ўқувчиларнинг
саволлари
учун
махсус вақт
қолдирилдими
? 
Ўқувчилар
қандай
саволлар
беришди
? 
Уларни
ёзиб
олишга
урининг
. 
Булар
нималардан
дарак
берарди
?
3) 
Дарс
якунландими
? 
Ўқитувчи
уни
қандай
шаклда
амалга
оширди
?

---

326
Умумий
педагогика
Психология
,
Мактаб
гигиенаси
ва
физиологияси
Маданиятшунослик
,
Этика
ва эстетика
Ҳуқуқшунослик
Социология
,
маънавият
ва
маърифат
асослари
Ўзбекистон
тарихи
,
Жаҳон
халқлар
тарихи
,
Археология
,
этнография
Фалсафа
,
Мантиқ
Иқтисод
,
Сиёсатшунослик
,
Ўзбекистонда
демократик
жамият
қуриш назарияси
ва
амалиёти
Этнография
,
Этномаданият
,
Этнопедагогика
Педагогика
,
ўқув
фанларини
ўқитиш
методикаси

---

327
«
Каскад
»
технологияси
Ушбу
технология ғоялар тизимини
ишлаб
чиқишга
кўмак
беради
.
Асосий
 
мақсади
:
аниқ
ва
ижодий
фикрлаш
қобилиятини
фаоллатириш
.
“
Биламан
-
Билишни
 
ҳоҳлайман
-
Билдим
.”
Методнинг
мақсади
: 
ўқувчиларни
мавзу
юзасидан
олган
ёки
билган маълумотларини
таҳлил
қилиш
учун
ё
`
налтирилган
. 
Методни
амалга
ошириш
тартиби
:
А
. 
Дастлаб
ўқувчилардан
ўрганилиши
лозим
бўлган
мавзу
, 
тушунча
ёки
муаммо
юзасидан
нималарни
билишлари
ва
нималарни
билишни
ҳоҳлашлари
сўралади
ва
уларнинг
фикрлари
қуйидаги
жадвалнинг
мос
устунларига
ёзиб
борилади
;
Б
. 
Кейинги
босқичда
билдирилган
фикр
-
мулоҳазалар
асосида
ўқувчилар
янги
материал
билан
таништирилади
. 
Машғулотнинг
якунида
охирги
, 
яъни
“
билиб
олдим
”
устунчаси
тўлдирилади
ва
умумлаштирилади
.
Биламан
Билишни ҳоҳлайман
.
Билдим
Темур
ва
темурийлар
даврида
илм
-
фан
ва
сиёсатнинг
қайси
йўналишлари
ривожланди
.

---

328
ТЕСТЛАР
1. 
Кадрлар
тайёрлаш
Миллий
дастурини
рўёбга
чиқариш
босқичлари
қайси
жавобда
тўғри
берилган
.
А
.1996-2000, 2001-2004, 2005
йилданкейингийиллар
Б
.1995-1998, 1999-2001, 2002-2005 
йиллар
В
.1997-2001, 2001-2005, 2005 
ва
ундан
кейинги
йиллар
Г
.
А
ва
Б
жавоб
тўғри
Д
.
Ҳамма
жавоблар
тўғри
2.
Кадрлар
тайёрлаш
миллий
моделининг
асосий
таркибий
қисмлари
тўғри
берилган
қаторни
белгиланг
.
А
.
Давлат
ва
жамият
, 
ишлаб
чиқариш
узлуксиз
таълим
Б
.
Шахс
, 
узлуксиз
таълим
, 
фан
, 
ишлаб
чиқариш
В
.
Таълимтизими
, 
шахс
, 
давлатважамият
Г
.
Шахс
, 
давлат
ва
жамият
, 
узлуксиз
таълим
, 
фан
, 
ишлаб
чиқариш
Д
.
Ҳамма
жавоблар
тўғри
3.
Узлуксиз
таълимни
фаолият кўрсатиш
принтсипларини
аниқланг
.
А
.
Таълимни
устуворлиги
, 
таълимнинг
демократлашуви
Б
.
Таълимнинг
инсонпарварлашуви
В
.
Таълимнинг
ижтимоийлашуви
, 
миллий
йўналтирилганлиги
Г
.
Таълим
ва
тарбиянинг
узвий
боғлиқлиги
, 
иқтидорли
ёшларни
аниқлаш
Д
.
Ҳамма
жавоблар
тўғри
4.
Кимлар
педагогик
фаолият
билан
шуғулланиш
ҳуқуқига
эга
.
А
.
Олий
педагогик
маълумотли
, 
тегишлибилим
, 
кўникма
ва
малакага
эга
бўлган
шахслар
Б
.
Тегишли
маълумоти
, 
касб
тайёргарлиги
бор
ва
юксак
ахлоқий
фазилатларга
эга
бўлган
шахслар
В
.
Олий
ва
ўрта махсус
педагогик
маълумотга
эга
бўлган
шахслар
Г
.
АваВжавоблартўғри
Д
.
БваВжавоблартўғри
5.
Кимларга
педагогик
фаолият
билан
шуғулланишга
йўл
қўйилмайди
А
.
Тегишли
маълумотга
эга
бўлмаган
шахсларга
Б
.
Олий
маълумотли
бўлмаган
шахсларга
В
.
Педагогик
фаолият
билан
шуғулланиш
суд
ҳукмига
асосан
ман
этилган
шахсларга
Г
.
Ўрта
махсус
маълумотли
шахсларга
Д
.
Ҳамма
жавоблар
тўғри
6.
Таълим
тизими
тўғри
кўрсатилган
қаторни
белгиланг
.
А
.
Давлат
таълим
стандартларига
мувофиқ
таълим
дастурини
амалга
оширувчи
давлат
ва
нодавлат таълим
муассасалари
Б
.
Таълим
тизимининг
фаолият
кўрсатиши
ва
ривожланишини
таъминлаш
учун
зарур
бўлган
тадқиқот
ишларини
бажарувчи
илмий
-
педагогик
муассасалар
В
.
Таълим
соҳасида
давлат
бошқарув
органлари
, 
шунингдек
, 
уларга
қарашли
корхоналар
,
муассасалар
ва
ташкилотлар
Г
.
Юқоридаги
жавоблар
тўғри
Д
.
Ҳамма
жавоблар
нотўғри
7.
Тарбия
қачон
вужудга
келган
?
А
.
Кишилик
жамияти
пайдо
бўлиши
билан
Б
.
Асримиз
бошларида
В
.
Уйғониш
даврида

---

329
Г
.
Қулдорликтузумидаврида
Д
.
Капиталистиктузумда
8.
Қуйидагиларданасосийпедагогиктушунчаларнибелгиланг
.
А
.
Шахскамолоти
, 
ирсият
, 
муҳитватарбия
Б
.
Таълим
, 
тарбия
, 
маълумот
, 
педагогик
жараён
, 
педагогик
ҳодиса
В
.
Шахснингшаклланишиваривожланиши
, 
билим
, 
кўникмавамалакалар
Г
.
Ижтимоий
муҳит
, 
жамият
, 
ирсият
, 
педагогик
жараён
Д
.
Тарбия
, 
таълим
, 
ўқитиш
, 
ўқиш
9.
Педагогика
ижтимоий
фанларнинг
бири
сифатида
қайси
фанлар
билан
бевосита
яқин
алоқада
ривожланади
?
А
.
География
, 
биология
, 
химия
, 
физика
Б
.
Онатили
, 
адабиёт
, 
лингвистика
, 
грамматика
В
. 
Психология
, 
анатомиявафизиология
, 
мактабгигиенаси
.
Г
.
Фалсафа
, 
этика
, 
эстетика
, 
ахлоқшунослик
Д
.
Педагогикатарихи
, 
фалсафа
, 
онатили
10.
Ҳозирги
даврда
педагогика
фани
ривожига
хизмат
қиладиган
манъбаларни
аниқланг
.
А
.
Ўзбекхалқоғзакиижоди
, 
достонларва эртаклар
Б
.
Техникага
доир
йирик
илмий
кашфиётлар
, 
коинотни
ўрганишга
доир
билимлар
В
.
Аждодларимизнинг
маърифий
-
педагогик
мероси
, 
таълим
-
тарбия
ҳақидаги
илғор
назариялар
Г
.
Фалсафаваунгадоирназариялар
Д
.
Педагогика
тарихига
доир
материаллар
11.
Қуйидагилардан
педагогиканинг
илмий
-
тадқиқот
методларини
аниқланг
.
А
.
Кузатиш
, 
суҳбат
, 
эксперимент
, 
адабийманбалар
, 
ҳужжатваархивматериаллари
Б
.
Тушунтириш
, 
ўқитиш
, 
маслаҳатбериш
, 
билиш
фаоллигини
ошириш
В
.
Мунозара
, 
анжуман
, 
маъруза
, 
суҳбат
Г
.
Ҳикоя
, 
намойишқилиш
, 
дарслик
ва
китоблар
билан
ишлаш
Д
.
Таққослаш
, 
кўрсатиш
, 
кузатиш
, 
рейтинг
12.
Педагогика
фанлар
тизимини
белгиланг
.
А
.
Фалсафа
, 
иқтисод
, 
этика
, 
эстетика
, 
педагогика
Б
.
Умумийбиология
, 
анатомия
, 
физиология
, 
педагогика
В
.
Умумий
педагогика
, 
мактабгача
тарбия
педагогикаси
, 
махсус педагогика
, 
методика
,
педагогика
тарихи
Г
.
Психология
, 
мактабгигиенаси
, 
этика
, 
педагогика
Д
.
Психология
, 
педагогика
, 
анатомия
, 
физиология
13. 
Шахсшаклланишинингасосийомилларинималарданиборат
?
А
. 
Биологикомил
, 
ижтимоиймуҳит
, 
тарбия
Б
. 
Психикжиҳатданривожланиши
, 
ўзинибирбутунинсондебҳисқилиш
В
. 
Таълим
, 
тарбия
, 
маълумот
Г
.
Ўқиш
,
ўрганиш
, 
тарбия
Д
. 
Ирсият
, 
тарбияватаълим
14.
Ўқитишнинг
етакчи
тамойиллари
деганда
нимани
тушунасиз
?
A.
Барчаси
тўгри
B. 
Тарбияловчи
ва
камол
топтирувчи
кўрсатмалилик
, 
тушунарлилик
,
пухталик
ва
мустахкамлик

---

330
C.
Илмийлик
,
тизимлилик
,
изчиллик
ва
ўқитишда
индивидуал
ёндашиш
D.
Онглилик
,
фаоллик
ва
амалиёт
биланбоғлиқлиги
15. 
Таьлим
мазмуни
деганда
нимани
тушунасиз
?
A.
Давлат
таьлим
стандарти
B.
Ўқув
режаси
ва
дастурлар
C.
Ўқув
қўдданма
ва
тавсияномалар
D. 
Барчаси
тўгри
16. 
Таьлим
жараёни
деганда
нимани
тушунасиз
?
A .
алимнинг
мақсад
,
вазифалари
,
натижаси
,
назорат
ва
баҳолош
услублари
B .Ta
ьлим
берувчи
ва
таьлим
олувчи
C .Ta
лим
методлари
,
шакллари
воситалари
ва
мазмуни
D . 
Барчаси
тўгри
17.
Педагогика
фанининг
таркибий
тузилиши
деганда
нимани
тушунасиз
?
A . Ma
ктабгача
ёшдаги
педагогика
ва
мактаб
педагогикаси
B . Ka
тта
ёшдагилар
педагогикаси
,
касбий
ва
ижтимоий
педагогика
C.
Дефектология
(
сурдопедагогика
,
тифлопедагогика
,
олигофренопедагогика
)
D . 
Барчаси
тўгри
18.
Ўзбекистонда
узлуксиз
таьлим
тизими
деганда
нимани
тушунасиз
?
A .
Мактабгача
тарбия
,
умумий
урта
таьлим
,
ўрта
махсус
,
касб
ҳунар
таьлими
,
олий
таьлим
B . 
Мактабгача
тарбия
,
бошланғич
таьлим
,
умумий
урта
таьлим
,
ўрта
махсус
,
касб
ҳунар
таьлими
,
олий
таьлим
,
мактабдан
ташқари
таьлим
тарбия
C . 
Мактабгача
тарбия
,
умумий
урта
таьлим
,
ўрта
махсус
,
касб
ҳунар
таьлими
,
олий
таьлим
,
ўқув
юртларидан
кейинги
таьлим
,
мактабдан
ташқари
таьлим
тарбия
D . 
Мактабгача
тарбия
,
умумий
урта
таьлим
,
ўрта
махсус
,
касб
ҳунар
таьлими
,
олий
таьлим
,
олий
таьлимдан
кейинги
таьлим
,
кадирлар
малакасини
ошириш
ва
қайта
тайёрлаш
,
мактабдан
ташқари
таьлим
,
кадрлар
малакасини
ошириш
ва
қайта
тайёрлаш
,
оиладаги
таьлим
,
мустақил
таьлим
19. O
птималлаштириш
деганда
нимани
тушунасиз
?
A .Ta
ьлимда
фанлараро
ўқитиш
назарияси
B .Ta
ьлим
бериб
,
ўқитиш
назарияси
C .M
уаммоли ўқитиш
D .K
ўпсонли
имкониятлардан
енг
қўлайини
танлаб
олиш
20. Ta
ьлим
методлари
деганда
нимани
тушунасиз
?
A .T
ушунтириш
B .O
ғзаки
методлар
C .Ta
ьлимда
қизиқишни
рағбатлантириш
D .
Барчаси
тўғри
21.
Таьлим
методлари
деганда
нимани
тушунасиз
?
A .
Ўқитувчи
B .Ta
ьлим
бериш
ва
ўқитиш
C .Ta
ьлим
берувчи
ва
таьлим
олувчи
D .Ta
ьлим
олувчи
22. «
Буюк
дидактика
» a
сарини
ким
ёзган
?
A .
Суқрот

---

331
B .A
расту
C .
Ян
.
А
.
Коминиский
D .
Ж
.
Ж
.
Руссо
23. 
Ўқитиш
жараёни
тушунчаси
ва
моҳияти
,
ўқитишнинг
тамойиллари
,
таьлим
мазмуни
,
таьлим
методлари
,
ўқитиш
жараёнини
ташкил
этиш
шакллари
педагогиканинг
қайси
бўлимига
тегишли
?
A .Ta
рбия
назарияси
B .
Дидактика
C .
Ўқитиш
вазифалари
D. 
Барчаси
тўғри

---

332