Мбт педагогика мажмуа 2020 21 Йил лотинча docx

IShontiriSh
– bu aniq xulq-atvor yoki qaysidir iShni mumkin emasligini, to‘g‘riligini va
zarurligini isbotlaSh va tuShuntiriShdir.
IShontiriSh jarayonida o‘quvchilarda yon-atrofidagi insonlarni hatti-harakatlarini va o‘z
xulqlarini baholaSh mezonlariga mos bo‘ladigan axloqiy qaraShlar Shakllanadi.
O‘quvchini iSh bilan ham, so‘z bilan ham iShontiriSh mumkin. O‘quvchini iShlatiSh orqali
iShontiriSh jarayonida tarbiyachi isbotlanayotgan holat, vaziyat va muammolarni, hayotiy tajriba

---

249
Sharoitlaridan kelib chiqqan holda, yaratadi. IShontiriSh ta’sir usuli o‘quvchi xulqini tuzatuvchi
usul bo‘lib xizmat qiliShi mumkin. So‘z bilan iShontiriSh jarayonida, o‘quvchilarga yo‘l qo‘yilgan
xatolar tabiati axloqiy me’yor nuqtai nazaridan tuShuntiriladi. IShontiriSh usuli samimiylikni va
jo‘Shqinlikni talab qiladi. Bu jarayonda tarbiyachilarning kechinmalari o‘quvchilarga o‘tadi.
IShontiriSh bilan ixlos tug‘diriSh usullari juda o‘xShaSh. Bu usullarning o‘xShaShligi iShontiriSh
ham, ixlos tug‘diriSh ham suhbat orqali amalga oShiriliShidan iboratligidadir, lekin ixlos
tug‘diriShda tarbiyachilar
o‘quvchi
qilayotgan
hatti-harakatlarning
to‘g‘ri yoki
xatoligini
isbotlamaydilar. Bu jarayonda ular tarbiyalanuvchiga o‘z fikrlarini sekin va ohistalik bilan aytadilar.
O‘quvchi tarbiyachining so‘zlarni tinglab turib, o‘z hatti-harakatini tanqidiy baholay boShlaydi va
o‘z xulqini to‘g‘irlaShga harakat qiladi.