Tabiiyot-geografiya fakulteti

3.2 TABIIY  VA  OQAVA  SUVLAR  TARKIBIDAGI  AMMONIY 

IONLARI  MIQDORINI ANIQLASH METODINING MOHIYATI 

Metod  Fotoelektrokolorimetrik  analiz  usulining  nazariy  asoslariga  va  tajriba 

natijalariga  asoslanib  tabiiy  va  oqava  suvlar  tarkibidagi  ammoniy  ionlari  

miqdorini  aniqlashning  “Nessler  reaktivi”  (Kaliy  tetrayodomerkurat(II)ning  kaliy 

ishqoridagi  eritmasi)  usuli  o`rganildi.  Metod  ammoniy  ionlarining  kislotali 

muhitda  “Nessler  reaktivi”  (Kaliy  tetrayodomerkurat(II)ning  kaliy  ishqoridagi 

eritmasi)  bilan  qizil-qo`ng`ir  rangli  ichki  kompleks  birikma  eritmalarining  optik 

zichliklarini o`lchashga asoslangan.  

 

“Optik  zichlik”  eritmadagi  ammoniy  ionlarining  kontsentratsiyasiga 

proporsional  ekanligidan  oydalanib  tabiiy  va  oqava  suvlar  namunalari  tarkibidagi 

ammoniy miqdori hisoblanadi. 

Analizni o’tkazish uchun quyidagi asboblar,  materiallar va reaktivlar kerak 

bo’ladi:  Fotoelektrokolorimetrlar  (KFK-2  va  KFK-3)  50  mm  qalinlikdagi  kvars 

kyuvetalar, qum  hammomi, o’lchov pipetkalari, kalorimetr pipetkalari (30-50  ml), 

o’lchov kolbalari (50, 100, 250, 500 ml), kimyoviy stakanlar (50, 100, 200 ml) va 

boshqalar. Texnokimyoviy va analitik tarozilar toshlari bilan. 

Ammoniy  xlorid,  rux  sulfat,  kaliy  yodid,  kaliy  gidroksid,  natriy  tiosulfat, 

simob(II)  yodid,  kaliy  tetrayodomerkurat(II),  Ammiak  eritmasi  (25  %  ),  kaliy 

natriy tartrat (segent tuzi) mis sulfat, natriy  N,N-dietilditiokarbamat, xlorid kislota, 

---

83 

 

sulfat kislota, ammoniy persulfat, eruvchan kraxmal, distillangan suv va boshqalar. 

Bu hamma reaktivlar analiz uchun toza (ч.д.а) toifasidan bo’lishi lozim.