O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulufbek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

7.3. Daryo havzasi yuzasidan yalpi bug‘lanishni aniqlash 
 
Quruqlikdan yoki daryo havzasi yuzasidan bo‘ladigan bug‘lanish yillik yoki 
oylik me’yoriy bug‘lanishlar ko‘rinishida aniqlanadi.  
Yillik me’yoriy bug‘lanish quyidagi usullar bilan aniqlanadi: 
a)  yer  sirtining  turli  tabiiy  geografik  mintaqalarida  joylashgan  hududlari 
uchun tuzilgan bug‘lanish xaritalari yordamida; 
b) daryolar havzalaridan bo‘ldigan bug‘lanish miqdorini aniqlash masalalari 
bilan  shug‘ullangan  tadqiqotchilar  tomonidan    A.R.Konstantinov  taklif  etilgan 
nomogrammalar yordamida (A.R.Konstantinov, M.I.Budiko nomogrammalari). 
Daryo havzasidan bo‘ladigan oylik me’yoriy bug‘lanishni aniqlashning esa 
quyidagi usullari mavjud:  
a) P.S.Kuzin usuli; 

---

 
76 
b) B.V.Polyakov grafiklari va boshqalar. 
Yuqorida  sanab  o‘tilgan  usullar  yordamida  daryo  havzasidan  bo‘ladigan 
yalpi bug‘lanishning yillik va oylik me’yoriy qiymatlarini miqdoriy baholash bilan 
bog‘liq  bo‘lgan  hisoblashlar  ketma-ketligi  shu  mavzu  bo‘yicha  amaliy 
mashg‘ulotni bajarish jarayonida batafsil bayon etiladi.