Biznes va xususiy tadbirkorlik tushunchalari mohiyati, maqsadi

 

 

 

 

---

 

1.1.1-jadval. 

O’zbekistonda Biznes subyektlarini ta’riflashni qabul qilingan 

mezonlari (ishlovchilar soni, kishi) 

 

 

 

 

Tarmoqlar 

21.12.1995 

y. boshlab 

09.04.1998 y. 

boshlab 

01.02.2004 

y. boshlab 

Kichik va 

xususiy 

tadbirkorl

ik 

subyektla

ri ga 

 

Makro 

firma 

 

Kic 

hik 

kor

- 

xon 

a 

 

O’rta

- cha 

kor- 

xona 

 

 

Mi

k 

ro- 

fir- 

ma 

 

 

Kic 

hik 

kor

- 

xon 

a 

Yengil va oziq - sanoat,metallga 

ishlov berish va asbobsozlik, 

yog’ochni, qayta ishlash, mebel 

sanoati va qurilish materiallari 

sanoati 

 

 

50 

 

 

10 

 

 

40 

 

 

100 

 

 

20 

 

110 

0 

Mashinasozlik,  metallurgiya, 

yoqilg’i-energetika  va  kimyo 

sanoati, qishloq xo’jaligi 

mahsulotlarini qayta ishlash 

 

50 

 

10 

 

40 

 

50 

 

20 

 

150 

Qurilishda 

50 

5 

20 

 

10 

150 

Qishloq  xo’jaligida  va  ishlab 

chi- qarish  sohasining  boshqa 

tarmoq- larida 

 

25 

 

5 

 

20 

 

30 

 

20 

 

150 

Fan va ilmiy xizmat ko’rsatishda 

10 

5 

10 

20 

10 

125 

Ulgurji savdoda 

5 

5 

10 

20 

5 

125 

Chakana savdoda, umumiy 

ovqatlanish 

5 

5 

10 

20 

5 

125 

---

 

1.3.

 

Biznes  va  xususiy  tadbirkorlik  faoliyatining  iqtisodiyotda  tutgan 

o’rni va ularning rivojlanishini asosiy yo’nalishlari. 

Inqirozga qarshi choralar dasturida iqtisodiy o’sishni ta’minlash, yangi ish 

o’rinlarini  tashkil  qilish,  bandlik  muammosini  hal  etish,  aholining  daro- 

madlari va farovonligini oshirishda tobora muhim o’rin tutayotgan Biznes va 

xususiy  tadbirkorlikni  jadal  rivojlantirish,  rag’batlantirish  va  qo’llab-

quvvatlashga alohida e’tibor qaratildi. 

Birinchi  navbatda  Biznes  va  xususiy  tadbirkorlik  davlat  tomoni-  dan 

doimiy qo’llab-quvvatlanayotgani samarasidir (1.1.1-rasm). 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.1.1-rasm. 

 

Biznes  va  xususiy  tadbirkorlik  faoliyatining  kengayishi  iqtisodiyotning 

boshqa soha va tarmoqlari ishlab chiqarish hajmidagi sal- mog’ining oshishi 

orqali  ham  namoyon  bo’ldi.  Xususan,  mazkur  sohaning  sanoat  mahsulotlari 

ishlab chiqarishdagi ulushi 2000 yildagi 12,9  foizdan 31,1 foizga yetdi. 

Tadbirkorlikning muhim xususiyatlariga quyidagilar kirishini e’tibordan 

qoldirmaslik zaruriydir, ya’ni: xo’jalik faoliyati olib borayotgan subyektlarn- 

ing 

mustaqilligi 

va 

erkin 

tadbirkorlik, 

ishbilarmonlik, 

biznes 

bilanshug’ullanish hamda moliyaviy jihatdan baquvvat bo’lish uchun  bizlar 

tavsiya  etayotgan  quyidagi 

sakkiz  xislat  va  xususiyatni 

o’zlashtirib  olish 

maqsadga muvofiq deb  bilamiz: 1) ma’naviy-ma’rifiy yetuk  bo’lishni maqsad 

deb  bilish;  2)  erta  tongda  uyg’onishni  odatiyligini  ta’minlash;  3)  ma’noli 

fikrlash va omma oldida ishonchli nutq bilan chiqish san’atini egallash; 4) har 

bir yo’nalishdagi natijaviy holatlarni alohida-alohida tahlil qilish qobiliyatini 

qo’lga kiritish va uni takomillashtirish; 5) bilmaganini aql- idrok va farosatli 

bo’lgan  holda  boshqalardan  so’rab  o’rganish;  6)  nazariy- amaliy  bilim  va