O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti neft va gaz fakulteti

                              D. Siklonli ajratgichning hisobi.  

Siklonli  ajratgichda  massasi  m-bo’lgan  zarrachaning  cho’kishi  uchta  kuch 

ta’sirida sodir bo’ladi.  

Markazdan qochma kuch.  

                   

6

3

2

d

gr

F











                                                                     (2.13) 

Siklonning o’qiga yo’naltirilgan itaruvchi kuchlar.   

---

50 

 

                           

6

3

2

d

gr

V

T









                                                        (2.14) 

Qarshilik kuchlari Stoks qonunidan kelib chiqib aniqlanadi.  

                        















d

R

3

                                                      (2.15) 

bu  erda:  ρ

zar

,  ρ-zarracha  materialining  va  atrof  muhitning  zichligi;  V-

zarrachaning  tangensial  tezligi;  μ  –  zarrachani  atrofidagi  muhitning  zichligi;  r  – 

markazdan zarrachaga masofa; ω – zarrachani cho’kish tezligi.  

Zarrachaning barqaror harakatlanishi tenglikda sodir bo’ladi.    

                                

R

T

F





                                                                   (2.16) 

(2.9) tenglikka (2.6) va 2.8) ifodalarni keltirib qoyib, quyidagini olamiz.   

                   





r

g

V

d

zar



















18

2

2

                                                      (2.17) 

2. Quduq mahsulotlarini hajmini o’lchash vositalari.  

Konlarni ishlatishni rostlash uchun “qatlam – quduq – quduq ichi jihozlari” 

tizimining  ishini  nazorat  qilishda  birlik  vaqt  davomida  quduqning  mahsulotini 

miqdorini o’lchash talab qilinadi.  

O’zi  oqar  tizimda  quduq  mahsuloti  o’lchov  trapida  yoki  o’lchagichdagi 

suyuqlik  sathining  o’zgarishi  hisobiga  o’lchangan  bo’lishi  mumkin.  Suyuqlik 

sathining  o’zgarishi,  darajalangan  reyka  yoki  oynali  suv  o’lchagichlar  yordamida 

aniqlanadi.  

Quduqning debiti (m

3

/kun) quyidagi formula yordamida aniqlanadi.  

                                              

t

D

h

Q

s

2

3

,

11





                                               (2.18) 

bu erda: D – o’lchagichning ichki diametri;  

               h

s

 – t vaqt davomida suyuqlikning sathini o’zgarishi.  

Quduq  mahsulotlarini  avtomatik  o’lchash  “Sputnik–A”,  “Sputnik–B”, 

“Sputnik–B40” texnologik sxemalari yordamida amalga oshiriladi. “Sputnik–B40” 

quduqning  kunlik  debitini  o’lchash  va  aniqlashda  avtomatik  ishga  qo’shilishni 

---

51 

 

ta’minlaydi  .  U  suvning  va  neftning  tarkibini  hamda  ajratib  olingan  gazning 

miqdorini to’xtovsiz aniqlash uchun avtomatik nam o’lchagich bilan ta’minlangan.