0 ‘zbek isto n respublikasi oliy va q ‘rta m axsus t a ’lim vazirligi



Download 16,54 Mb.
Pdf ko'rish
bet4/252
Sana25.01.2022
Hajmi16,54 Mb.
#409857
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   252
Bog'liq
Sug\'urta nazariyasi va amaliyoti

Asosiy moliva  riskiarni tizimi3

Moliyaviy  riskiarni  yana  quyidacha  tasniflash  mumkin:  kredit  risklari.  valyuta 

risklari,  foiz  risklari.  investitsion  risklarlari.  to'lov  imkonivatini  yoqotilish  risklari  va 

lizing risklari.

Moliya riskiarni tizimi  1.1-rasmda keltirilgan.

Kredit  risklari  —  bu  kreditni  o 'z  vaqtida  asosiy  summasi,  o'm atilgan  foizi 

qisman yoki  to'liq  qaytmasligi  xavf xatari.  Bunga tashqi omillami  ta’siri  ham  bo'lishi 

mumkin.  Hech  bo'lmaganda  kreditor  ulaming  ta’sirini  kamaytirish  yoki  oldini  olish 

choralarini  ko'rishi  lozim.  Yirik  kreditlami  moliyalashtirilayotganda  monitoring 

o'tkazishni  yaxshi  yo'lga  qo'yishi  lozim.  Kredit  riskni  kamaytirishga  quyidagi 

xarakatlar  kiradi:  kredit  riskini  boshqarish,  kredit  portfelini  diversifikatsiya  qilish; 

kredit riskini qoplash uchun rezerv’ yaratish; monitoring o'tkazib turish.

Valyuta  risklari -  valyuta qiymatini  vo'qolish  xavf xatari.  Valyuta  kurslarining 

barqaror bo'lishi  xalqaro  aloqalar uchun  o 'ta muhim  hisoblanadi.  Agar milliy  valyuta

3  Mualliflar jamoasi tomonidan tayyorlangan.

7



boshqa valyutalarga almashtirilmasa,  xalqaro hisob kitob  ishlari  amalga oshmaydi.  Bu 

mamlakatning iqtisodiyotiga juda keskin ta'sir kiladi.

Foiz  riski  -   bozorda  foiz  stavkasi  darajasining  o'zgarishi  natijasida  zarar 

ko‘rish  ehtimolligi,  shunday  ekan.  marjaning  ancha  pasayib  kctishi,  nol  yoki  salbiy 

ko'rsatkichlarga  ega  bo'lishi.  Foiz  riski  foiz  stavkasining  tuzilishiga  bog'liq  bulishi 

mumkin.  Bu asosan alohida  foiz stavkasini  xarakati  natijasida paydo bo'ladi.

Foiz  rislarini  boshqarishdan  maqsad  -  investitsiya  foydaliiigini  oshirish  va 

qo‘llab  quwatlash.  foiz  marjasini  boshqarish.  Foiz  marjasiga  ta'sir  qilish  faktorlar 

quyidacha:

aktivlar tuzilishining o'zgarishi:



javobgarlik tuzilishini  o'zgariishi;

>  

foiz stavkasi  harakati tendensiyasini  o'zgarishi;



aktivlami bahosi  o'zgarishi.

Tadbirkorlik  faoliyati  uchun  albatta  investitsiya talab  qilinadi.  Investitsiya  ikki 

turga bo'linadi.

Birinchisi  —  mablag'ni  to'g'ridan-to'g'ri  investitsiyalash,  ya'ni  uni  korxona 

ishiga kapital  sifatida qo'yish.

Ikkinchisi  — mablag'ni  korxonalar  aksiyalarini  sotib  olishga  sarflash  bo'lib, 

portfel  investitsiyalar deb yuritiladi.

Investor  -   bu  qimmatli  qog'ozlami  o 'z  nomidan  hamda  o 'z  hisobidan  sotib 

oluvchi  korxona, tashkilot, bank va boshqa moliya majmuasi. yoki  alohida  fuqarodir.

Investorlar o 'z sarmoyasini  kiritishda asosan quyidalarga e’tibomi  qaratadi:

• siyosiy va demografik vaziyatiga;

•  fond biijalaridagi  sharoitiga;

• sarmoyalami sug'urta qilish holatiga;

• davlat kafolatiga;

•  iqtisodiy rivojlanish va faollik holatiga.

Bu yerda quyidagi xavf xatar toifasi  mavjud:

•  foiz to'lovlari  miqdorining o'zgarishi;

• umumbozor narxlaring beqarorligi:

•  inflyasiya darajasi;

Inflyasiya xavf xatari  pulning xarid qobiliyatiga bog'liq  bo'lib,  investitsiyalami 

qadrsizlantiradi.  Moliyaviy  xavf-xatar bu  qimmatli  qog'ozlar emitentining bankrotligi 

yoki norentabelligi munosabati bilan yuzaga keladigan xatardir.

Investitsiya  riski  — investitsiya  riskining  tuzilishi  bozor  riskini  joyiga  bog'liq. 

bu  davlatning  umumiy  iqtisodiy  imkonivatiga  bog'liq  bo'ladi.  Investitsiya  riskining 

qiskacha  ma'nosi  bu  bozor  riski  sababli  yuzaga  kelishi  mumkin  bo'lgan  qarz 

oluvchilar  foizi  normasining  o'zgarib  turishi,  pulning  inflyasiyaga  uchrashdi. 

Inflyasiyaning  o'sishi  qimmatli  qog'ozlardan  real  daromadni  pasayishiga  chaqiradi, 

taklif  qilish  o'sadi,  shunday  ekan  ulaming  baxosi  pasayadi.  Inflyasiya  aksiya 

kiymatini  o'sishini  ta’minlash  mumkin.  Modomiki  odatda  dividend  xajmining  o'sishi 

ham parallel  boradi va aksiyaga ehtiyoj  o'sadi.

8




Download 16,54 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   252




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish