|
32.3. S u g ’urta m a h su lo tin i o n layn o rq a li so tish n i
ta sh k il etish
Onlayn rejimida savdo nafaqat sug‘urta qiluvchilar uchun, balki sug’urta
sohasidagi firibgarlar uchun ham yangi faoliyat maydoniga aylandi. Firibgarlikka
qarshi kurash uchun asl da’volami qalbaki da’volardan farqlashga imkon beradigan
yangi tehnologiyalar ishlab chiqilmoqda.
Davlat hukumat organlari sug’urta firibgarligiga qarshi kurash uchun tobora
murakkab dasturlar ishlab chiqmoqdalar va bu jinovatni sodir etganlik uchun jazoni
tobora kuchaytirmoqdalar. Lekin bu jazo ko’pincha ko‘riladigan foyda ko'lami bilan
taqqoslanadigan darajada bo‘lib chiqmavdi va qo'lga tushish ehtimoli firibgarlami
aslo to‘htatmaydi.
Onlayn rejimda sug’urta firibgarligining ikki hil turi mavjud - mijozlar
tomonidan asossiz da’volar va sug’urta qildiruvchi fantomlar, aslida mavjud
bo’lmagan kompaniyalar. Tovami arzonroq harid qilishga intilish tufayli iste’molchi
osonlik bilan firibgar-firmaning qurboniga aylanishi mumkin. Halol bo’lmagan
mijozlar bilan kurashish uchun yirik sug’urta kompaniyalari firibgarlik holatlari
ehtimolini aniqlash va ma’lumotlarni tahlil qilishga qodir bo’lgan dasturiv ta'minot
ishlab chiqadi.
Ko’pincha salomatlikni sug’urta qilish bo’yicha polislarda aldov uchraydi,
chunki bunday da’volar ko’pincha sug’urta qiluvchiga internet orqali bildiriladi.
Ko’pincha sug’urta qiluvchilar o’zini doktor deb ataydigan va qalbaki yozuvlardan
foydalanadigan odamlardan ko’p sonli da’volar oladi.
Elektron tijorat katta hajmdagi axborotlamnig tez tarqalishiga imkon beradi, shu
sababli sug’urta qiluvchilar an’anaviv sotuv vo’llaridan voz kechishi va zarur hollarda
intemet-savdo bo’yicha mutahassislami yollashi mumkin.
Doimiy konsaltingga ehtiyoj bo’lmagan standart sug’urta bozorida ishlaydigan
brokerlar intemetda ahborot qiymatining tushib ketishi bilan izohlanadigan jiddiy
raqobatga duch keladi. Boshqa tomondan, professionallar maslahatisiz nostandart
sug’urta mahsulotlari bilan savdoda narh va sug’urta qoplamini taqqoslash ancha
qiyin bo’ladi va bu holatda brokerlar elektron tijoratdan moliya va risklami
395
boshqarish sohasida konsalting hizmatlari sotish uchun foydalanishi mumkin boiadi.
Bu ayniqsa. havotni sug‘urta qilishda murakkab pensiya mahsulotlari, tijorat
sug‘urlasi va integratsiyalangan risklami boshqarishga dahldordir.281
Elektron biznesning rivojlanish jarayonida yangi risklar paydo bo'ladi va bu
sug'urta ehtiyojlarining o'zgarishiga olib keladi. iqtisodiyotda mehnat taqsimotining
o'sib borishi javobgarlikni sug'urta qilish, dengiz tashuvlari va kreditlarni sug'urta
qilishga talabning o'sishiga olib keladi. Ehtimol. mijozning ehtiyojlari uchun maxsus
ishlab chiqilgan sug'urta mahsulotlariga ham talab ortadi.
Polisni internet vositasida sotish deganda turli sug'urta kompaniyalari tuiii
jarayonlami ko'zda tutadi. To‘plangan axborot vositasida sug'urta polislarini internet
orqali sotishning bir necha xil turlarini aniqlash imkoniyati mavjud.
Internet-ariza
- sug'urta kompaniyasining sayti orqali muloqot uchun ma’lumot taqdini
etilishi
- uchrashuv joyi va/yoki sug'urta shartlarini aniqlash uchun mijozga oldindan
qo'ng'iroq qilgan holda mutaxassis chiqishi va sug'urta hujjatlarini to'ldirishi
- polis uchun mutaxassisga naqd pul bilan to'Ianishi
Internet-to ‘lov
-
polisni to'ldirish va tarifni hisob-kitob qilish uchun zarur bo'lgan ahborotning
sug'urta kompaniyasi sayti orqali taqdim etilishi;
- polisning internet orqali to'Ianishi;
- tayyor polisning kuryer yordamida, ekspress-pochta orqali vetkazib berilishi
yoki shartnomani ofisdan mustaqil oilb ketish imkoniyati;
- polislaming on-layn sotilishi;
- polisni to'ldirish va tarifni hisob-kitob qilish uchun zarur bo'lgan axborotning
sug'urta kompaniyasi sayti orqali taqdim etilishi;
- polisning internet orqali to'Ianishi;
- polisning internet orqali elektron imzo bilan taqdim etilishi yoki polisning
mustaqil chop etilishi (agar bu qonunchilikda ko'zda tutilgan bo'lsa).
Internet orqali sotuvdan keyingi hizmat ko'rsatish shartnomaning amal qilish
muddati davomida sug'urta qiluvchi va sug'urta qildiruvchi o'rtasida axborot
almashinish (sug'urta shartnomasining huquqiy holati, shartnoma muddatini
uzaytirish yoki navbatdagi to'lovni amalga oshirish zarurati haqida elektron eslatish.
kompaniya yangiliklari va h.k.), sug'urta holati ro'v berganda tomonlar o'rtasida
axborot almashinish, navbatdagi sug'urta badalini internet orqali to'lash. sug'urta
holati ro'y berganda sug'urta to'lovini amalga oshirishdan iborat.
Internet orqali sug'urtani to'lash imkoniyati bilan sug'urta tarifini hisob-kitob
qilish RE sug'urta kompaniyalarining internet magazinlarida kamdan-kam ko'zda
281 Jask Kinder,Jr.Garry Kinder'Secrets ofSuccessftd Insurance Sales”.
396
kutiladi. Agar to‘lov imkoniyati ko'zda tutilgan bo'lsa. harakat CyberPlat (VISA.
euroCard/MasterCard. Dinners Club va JCB) tizimi orqali yoki bank kassasi orqali
(shakllantirilgan va bosib chiqarilgan onlayn-kvitansiva) amalga oshirilgan bo'ladi.
Rossiyada «Onlayn» polislar sotish elektron raqamli imzo haqida qonunchilik
yo'q ekanligi sababli keng tarqalmagan. Masalan. «Spasskie vorota» kompanivasi
internet magazinining ish qoidalarida ko'rsatilganki, polis uchun to'lovni bankda
amalga oshirgan va to'lovni saytda tasdiqlagan holda foydalanuvchi sug'urta
guvohnomasini mustaqil bosib chiqarishi mumkin.
32 .1-jadval
Do'stlaringiz bilan baham: | 
