32-MAVZU.
SUG‘URTA AXBOROT KOMMUNIKATSION VA INTERNET
TEXNOLOGIYALARI
32.1. Sug‘urta faoliyatida zamonaviv axborot texnologiyalarining tutgan o‘rni
Jadal rivojlanishlar o‘z ta’sirini
telekommunikatsiya mikroelektronlar
kompyuter texnologiyalariga ham ko'rsatgan.
Axborot texnologiya haqidagi dastlabki tushunchalar ancha oldin paydo
boTgan. keyinroq 1971 yilda mikroprossesorlar yaratilgan. Xozirda taxminan 45%
ishchi kuchi axborot texnologiyalar vordamida faolivat yuritadi. Mikroelektronlaming
afzalligi shundaki. unda kiritilgan ma'lumotlar aniq vaqti, jarayonlari bilan birgalikda
saqlanadi.
Telekommunikatsiya uzoq masofani yaqinlashtirishda. tezlikni oshirishda
yordam beradi va fovdali ma'lumotlar bilan ta'minlab beradi. Axborot texnologiyalari
vordamida ko’pgina xisobotlar ishonchli tayyorlanadi va tahliliy jarayonlar amalga
oshiriladi.
Quyida axborot texnologiyalarining oson tushunish uchun 3 ta tarmog‘i
berilgan:
> Raqamli mikroelektronlar
> Aralash telekommunikatsiya
> Graftk tasvirli kompyuterlar
Yuqoridagilaming barchasi ma’lumotlami oson tushunishni va vaqtni tejash
uchun xizmat qiladi.
Sug'urta faoliyatida sug‘urta kompaniyasining kompyuterlarga asoslangan
zamonaviy tizimi — bu kompanivaning barcha asosiy boTinmalari. xizmatlari, hududiy
boTinmalarini qamrab oluvchi axborotlami kiritish, ishlov berish va saqlash tizimidir
hamda tezkorlik, funksional to'liqlik, tushunarlilik, kirishimlilik va ishonchlilik
talablariga javob beradi.
Tezkorlik — vaqt o‘tib borishi bilan axborotlaming qiymatlilik darajasini tushib
borishi sababli birlamchi hujjatlami kiritish va ishlov berishga imkon qadar qisqa vaqt
sarflanishi kerak.
Axborot tizimiga kiritilavotgan ma'lumotlaming to'g'riligini tekshirish
funksiyalari kiritilishi axborotlaming aniqlik darajasi yuqori boTishiga olib kelmoqda.
Axborotlaming eng katta hajmini hisobga olish, birlamchi hujjatdagi mavjud bo'lgan
ma’lumotlaming me’yoriy aktlar va ko'rsatmalar, ichki andoza va kelishuvlarga mos
kelishi funksional toTiqlikni ta’minlab beradi.
Kompaniya
boTimlarida
foydalaniladigan
birlamchi
maTumotlardan
klritilayotgan ma’lumotlar ziddiyatsiz va kelishilgan boTishi kerak, kelishilmaganlik
holatida nazorat mexanizmlari va maTumotlami tahrirlash jarayonlari ko'zda tutiladi.
391
Ro'yxatga olish axborotlarini tekshirish bo'yicha. shuningdek. kompaniya
bo'limlari joriv faolivati uchun talab qilinmaydigan hujjatlar bo'yicha axborotiami
olishda zaruriy ishlar hajmini olib borish uchun ma'lu-motlarga kirishlik tamoyiliga
rioya qilinishi kerak. Mariumotlaming eng kichik darajada yo;qotilishi yoki kelgusida
tizimni obyektiv hamda sub’ektiv omillar tufayli uzilib qolishi holatlarida bu
maMumotlami to'liq tiklash imkoniyatini ta'minlash axborotiami ishonchlilik
darajasini oshiradi.
Kompyuter axborot tizimi kompaniyaning asosiy — shartnoma tuzish,
shartnomalarga xizmat ko‘rsatish. to'lovlar, tahliL ekspert kabi ichki boMinmalarga
mos holda quyi tizimlardan tashkil topishi kerak. Bu quyi tizimlar asoslangan
boshqaruv qarorlarini qabul qilish uchun kompaniya rahbariyatiga aniq va tezkor
axborotiami yetkazib berishga yo'naltirilgan boMadi.
Sug‘urta kompaniyasi
faoliyatida
asosiy jarayon
va
funksiyalarni
avtomatlashtirish nafaqat xodimning mehnat unumdorligini oshirishi. balki.
malakali mutaxassislarning asosiy vazifalari bilan ko'proq shug'ullanishiga,
biznesning kevingi rivojlanishi yo'lida marketing vositalarini har tomonlama
joriv qilib borish uchun zaruriy shart-sharoitlarni yaratadi.
Sug'urta qiluvchi va sug'urta qildimvchi o‘rtasidagi munosabatlar sug'urta
shartnomasini tuzish yo'li bilan rasmiylashtirilib, shartnomalar tuzishning asosiy
sharti, tomonlaming risklami sug‘urtalash bo'vicha moli-yaviv shartlar haqidagi
kelishuvga erishishi hisoblanadi.
Sug‘urtaning moliyaviy parametrlariga sug'urta mukofotlari. sug'urta tarifi,
sug'urta summasi, sug'urta badali, franshiza va shu kabi tushunchalami kiritish
mumkin. Bu tushunchalar ayni paytda, sug‘urta faoliyati axborot tizimini uslubiy
jihatdan ishlab chiqishda asos bo'lmoqda.
Do'stlaringiz bilan baham: |