Ekonometrika amaliy mashg‘ulot I. Habibullayev, A. Jumayev

 
6.2.2. Namunaviy misolar yechish 
 
1-misol. 
Faraz qilaylik, oilaning budjeti 5 mln. so‗m bo‗lsin va bu budjet 2 xil 
tovar: ust-bosh va oziq-ovqatlar orasida taqsimlansin. Ust-bosh (1-tovar, 
x
1
)  birligining  narxi  200  ming  so‗m,  bir  kunlik  oziq-ovqatga  sarf  (2-
tovar, 
x
2
) esa 150 ming so‗m bo‗lsin.  
 
Topshiriq: 
Har bir tovardan qanchadan sotib olish mumkinligini toping. 
 

---

155 
 
Yechish
 
Berilganlarga asosan quyidagi munosabatni yozish mumkin 
200000
x
1
 + 150000
 x
2
 = 5000000. 
Bu  yerda 
x
1 
ga  turli  qiymatlar  berib 
x
2
  ning  turli  qiymatlarini  va 
aksincha 
x
2
  ga  turli  qiymatlar  berib 
x
1
  ning  turli  qiymatlarini  topish 
mumkin. 
Masalan: 
x
1
  =  10  bo‗lsin,  u  holda    150000
  x
2
  =  5000000  – 
2000000=3000000,     
x
2
  =  20  bo‗ladi.  Demak 
x
1
  tovardan  10  ta  sotib 
olinsa, 
x
2
  tovar,  oziq-ovqat  mahsulotlaridan    20  kunlik  sotib  olish 
mumkin bo‗ladi. 
 
2-misol. 
Firma yil oxirida yillik daromadidan 50 mln. so‗m miqdordagi pulni 
mukofot  sifatida  o‗z  xodimlariga  berish  uchun  ajratilgan  pulni  teng 
ikkiga  bo‗lgan  holda,  ayollarga  r
1
=1,2  mln.  so‗mdan,  erkak  xodimlarga 
p
2
=1mln. so‗mdan berish rejalashtirgan.