Ўзбекистон республикаси халқ таълими вазирлиги мактабгача муассасалар ходимларини қайта тайёрлаш

Тетиклаштирувчи машқ 

---

49 
Ҳарбийлар машқи. Ҳарбийларга ўхшаб юриш: олдинга, орқага, ўнга, чапга. 
Тарбиячи болалардан ватанпарварлик ҳақида билган мақолларини айтишларини сўрайди. 
Тарбиячи болаларнинг талаффузини, жумла тузишларини назорат қилади: 
1. Она юртинг омон бўлса, ранг-рўйинг сомон 
бўлмас. 
2. Ҳар қуш ўз уясига қараб учади. 
3. Булбул чаманни севар, одам Ватанни севар. 
Тарбиячи: Айтган мақолларингиз, ўқилган ҳикояга мос келадими? 
Бувасининг биринчи нияти ҳақида қандай мақол айтиш мумкин? 
Буванинг иккинчи нияти ҳақида қандай мақол айтиш мумкин? (Ҳар қуш ўз уясига қараб 
учади). 
3. Она билан бола – гул билан лола. 
Саводга тайѐрлаш бўйича амалий машқ 
Келинглар ―Она билан бола ‖ гапини таҳлил қиламиз.Гап нечта сўздан иборат экан?Чапак 
чалиб сўзларни ажратамиз. Она сўзида қайси товуш бошида келяпти? ―О‖ қандай товуш? 
Келинглар бирга талаффуз қиламиз? Унли товуш қандай талаффуз этилади? Ундош товуш 
қандай талаффуз этилади? 
 
 
6-машғулот 
Мавзу: “Дастурхон одоби” сурати бўйича ҳикоя тузиш 
Мақсад: 
Сурат бўйича ҳикоя тузиш малакаларини мустаҳкамлаш. 
Вазифалар: 
Болаларнинг боғланган нутқини ривожлантириш. Сўзлаѐтганда тўғри нафас олишни 
ривожлантириш. Феълларнинг мураккаб грамматик шаклларидан 
фойдаланишни машқ қилиш. 
Тегишли сифатларни ҳосил қилишга ўргатиш. 
Кутилаѐтган натижалар: 
Болаларнинг боғланган нутқи ривожланади. 
Болаларда шахсий гигиена қоидаларига риоя қилиш малакаси ҳосил бўлади. 
Керакли жиҳозлар: 
―Дастурхон одоби‖ сурати 
Машғулотнинг бориши 
Тарбиячи болаларга суратни кўрсатади. Дастурхон одоби деганда нимани тушунасиз?- деб 
сўрайди. (Болалар жавоблари) 
Тарбиячи: Тўғри болалар . Дастурхон одоби- дастурхон атрофида ўтира билиш дегани. 
Ўзбек халқ урф- одатига кўра дастурхон атрофида ўтиришнинг ҳам ўзига хос тартиб- 
қоидалари бор. Биласизми? Ким айтади? 
( Болалар жавоблари ) 
Тарбиячи: Тўғри, болалар, энг аввало дастурхон атрофига ўтиришдан олдин қўлимизни 
совунлаб ювиб оламиз. 
Ўтиришда энг тўрдаги ўринга кексалар, ота – оналар, ака – опалар таклиф қилинади. 
Овқатланаѐтганда шошмасдан, оз- оздан олиш, одоб билан чайнаш лозим. 
Суюқ овқатни тўкмасдан, сачратмасдан, хўриллатмай ичиш керак . 
- Сочиқ ва салфеткадан фойдаланиш, овқатдан кейин оғизни чайиш лозим. 
Ҳозир болалар сиз билан сурат бўйича ҳикоя тузамиз. 
Сурат бўйича тарбиячининг саволлари: 
Суратда кимлар тасвирланган? 
Улар нима қилишяпти? 
Дастурхон қандай тузалган? 
Сиз дастурхон тузашда ота-онангизга ѐрдам берасизми? 

---

50 
Болалар дастурхон атрофида ўзларини қандай тутдилар? 
Ота ўғлига қандай танбеҳ берди? Сабаби нимада деб ўйлайсиз? 
Болалар суратга қараб ҳикоя тузинг. Аввал оила аъзолари қаерда, қачон 
овқатланаѐтганини ўйлаб топинг. Кейин суратда нима тасвирланганига қараб ҳикоя ўйлаб 
тузинг. Ҳикоянгиз якунланган бўлиши керак. 
2-3 боланинг ҳикоялари тингланади, рағбатлантирилади. 
Тарбиячи суратни олиб қўяди