Фанидан маърузалар матни

2-маъруза 
Мавзу: Металл қурилмаларида ишлатиладиган материаллар
ва уларнинг ишлатилиши (2 соат) 
Ўқув модули бирликлари: 
1) Пўлатлар 
2) Алюминий қотишмалар 
3) Пўлатларнинг умумий ҳоссалари 
4) Кимѐвий ҳоссалари 
5) Тузилиши 
6) Мустаҳкамлик 
7) Пайвандланувчанлик 
8) Чиришга чидамлилик (коррозия) 
Аниқлаштирилган ўқув мақсадлари (талабанинг вазифалари)
Талаба ушбу мавзуни тўла ўзлаштиргандан сўнг: 
1) 
Пўлатданларнинг сифатини, механик хусусиятларини-эластиклиги, 
пластиклиги, мўртлик даражаси, юқори температурада оқувчанлиги 
ва бошқаларни билади. 
2) 
Алюминий қотишмалар, уларнинг ҳоссаларини билади. 
3) 
Пўлатларнинг умумий ҳоссалари (физик, механик ва кимѐвий) би-
лади. 
4) 
Пўлатлар ва алюминий қотишмаларнинг табиатда учраши, таркиби, 
оловбардошлиги каби кимѐвий ҳоссаларини ўзлаштиради. 

---

7 
5) 
Материалнинг ички атом молекуляр тузилиши, перлит, аустенит, 
цементит ва кимѐвий моддаларнинг структуравий-кристалланиши 
ҳамда узвий боғланишларини ўрганади. 
6) 
Материални таркиби, хусусиятлари, муваққат қаршилиги, оқувчан-
лик чегараси каби қатор хусусиятлари бўйича мустаҳкамлигини 
(оддий, юқори) билади. 
7) 
Пўлат ва алюминий қотишмалар таркибидаги кимѐвий моддалар ва 
уларнинг структуравий ўзгаришлари бўйича пайвандланувчанлиги-
ни ўрганади. 
8) 
Пўлат ва алюминий қотишмаларни ностационар шароитларда 
юқори ҳарорат, атроф-муҳит (иссиқ-совуқ, ѐмғир-қор), кимѐвий 
технология таъсирида конструкцияни чириши ва унинг олдини 
олиш йўлларини билади. 
Таянч сўз ва иборалар: 
2.1 Пўлатлар 
2.2. Сифат
2.3. Оддий пўлатлар 
2.4. Мустаҳкамлиги юқори пўлатлар 
2.5. Механик ҳоссалар 
2.6. Кимѐвий ҳоссалар 
2.7. Кристалланиш 
2.8. Пўлатни олиниши 
2.9. Алюминий қотишмаларни олиниши 
2.10. Углерод