Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya

IQTISODIY VA IJTIMOIY GEOGRAFIYA 

 

164 

 

-  ekvatorga  va  Bosh  meridianga  nisbatan  joylashishi  (chekka  nuqtalarning 

koordinatalari); 

-  okeanlarga,  dengizlarga,  iliq  yoki  sovuq  havo  massalariga,  tog‗ 

tizmalariga, Erning issiqlik mintaqalariga nisbatan joylashishi; 

-  mamlakatni  u  yoki  bu  iqlim  mintaqasi  va  undagi  tabiat  zonalarida 

joylashganligi  (masalan,  Indoneziya  ekvatorial  iqlim  mintaqasida,  doimiy  yashil 

o‗rmonlar zonasida joylashgan yoki Rossiya arktika, subarktika va mo‗tadil iqlim 

mintaqalarining hamma tabiat zonalarida joylashgan). 

Tabiiy  geografik  o‗rin,  asosan,  okean,  dengiz,  daryo,  tog‗,  cho‗l,  o‗rmon, 

adir  singari  yirik  tabiiy  obektlarga  nisbatan  joylashgan  o‗rniga  ko‗ra  belgilansa, 

iqtisodiy  geografik  o‗rin  jahonning  erkin  iqtisodiy  mintaqalari,  jahon  savdo 

yo‗llari,  yirik  savdo-sanoat  markazlari  va  tabiiy  boyliklardan  foydalanish 

imkoniyatlari  bilan  belgilanadi.  Siyosiy  geografik  o‗rin  esa  muayyan  davrda 

alohida  davlatning  harbiy  mojarolar  ro‗y  berayotgan  yoki  ro‗y  berishi  mumkin 

bo‗lgan hudud va davlatlarga nisbatan qanchalik aloqadorligiga ko‗ra baholanadi. 

Geografik  obektlar  o‗zaro  aloqador  bo‗ladi.  Ana  shu  aloqadorlik  ko‗lamiga 

muvofiq geografik o‗rin mikro, mezo, makro miqyosda namoyon bo‗ladi.