O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muhandislik-texnologiya instituti



Download 1,73 Mb.
Pdf ko'rish
bet16/39
Sana24.01.2022
Hajmi1,73 Mb.
#407617
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   39
Bog'liq
oddiy superfosfat olishda kamerali usulini tadqiq qilish.

Ammoniylashtirish.

 Superfosfat sifatini yaxshilashning usullaridan yana biri 

bu  uning  ammoniylashtirilishidir,  ya‘ni  erkin  fosfat  kislotani  ammiak  gazi  bilan 




26 

 

neytrallashdir.  Ammoniylashgan  superfosfat  gigrosko‘ik  bo‘lmagan,  quruq, 



yo‘ishmaydigan  kukundir.  Uning  tarkibidagi  azot  esa  kerakli  ozuqa  elementidir. 

Superfosfat  tarkibidagi  erkin  fosfat  kislotani  gaz  holatidagi  ammiak  bilan 

neytrallash jarayonida dastlab monoammoniyfosfat hosil bo‘ladi: 

H

3



PO

4

 + NH



3

 = NH


4

H

2



PO

4

 



  Neytrallanish  issiqligining  ajralishi  hisobiga  massaning  harorati  80-90

O



gacha ko‘tariladi va buning hisobiga superfosfat birmuncha quriydi. Bunda suvda 

eriydigan P

2

O

5



 miqdori kamaymaydi. 

  Nisbatan 

kuchliroq 

ammoniylashtirish 

natijasida 

hosil 


bo‘lgan 

diammoniyfosfat kalsiy sulfat bilan ta‘sirlashib, dikalsiyfosfatga aylanadi: 

H

3

PO



4

 + 2NH


3

 = (NH


4

)

2



HPO

4

 



(NH

4

)



2

HPO


4

 + CaSO


=

 



CaHPO

4

 + (NH



4

)

2



SO

4

 



  Monokalsiyfosfat ham dikalsiyfosfatga aylanadi: 

Ca(H


2

PO

4



)

2

*H



2

O + CaSO


4 + 

2NH


3

 = 2CaHPO

4

 + (NH


4

)

2



SO

4

 + H



2

  Bunday  chuqur  ammoniylashtirish  natijasida  superfosfatdagi  suvda 



eriydigan  P

2

O



5

  miqdori  anchagina  kamayadi,  ammo  o‘zlashadigan  P

2

O

5



  miqdori 

sezilarli  o‘zgarmaydi.  Ammoniylashtirishni  yanada  davom  ettirish  P

2

O

5



 

retrogradatsiyasiga  olib  keladi  –  dikalsiyfosfat  o‘simliklar  qiyin  o‘zlashtiriadigan 

trikalsiyfosfat shakliga aylanadi: 

2CaHPO


4

 + CaSO


+

 



2NH

3

 = Ca



3

(PO


4

)

2



 + (NH

4

)



2

SO

4



 

  Shuning uchun superfosfatning ammiak bilan neytrallash natijasida tarkibida 

2%  atrofida  azot  bo‘lgan  mahsulot  olinadi.  Tarkibida  ko‘p  miqdorda  (8%  gacha) 

azot  tutgan  ammoniylashtirilgan  superfosfat  olishda  neytrallovchi  vosita  sifatida 

suyuq ammiakatlar qo‘llaniladi. 

  Superfosfatni 

ammoniylashtirish 

aylanuvchi 

barabanli 

ammoniylashtirgichga  uzluksiz  ravishda  superfosfat  kiritish  va  uning  yo‘nalishi 

bo‘yicha  oqimda  gaz  holatdagi  ammiak  yuborish  orqali  amalga  oshiriladi.  



27 

 

Ammiakning  me‘yori  superfosfat  massasining  2%  ini,  uning  yutilish  darajasi  esa 



97-99%  ni  tashkil  etadi.  Ammoniylashtirishda  hosil  bo‘ladigan  guvala  holatdagi 

superfosfat elanadi va maydalanadi. 

  Qoratog‘  fosforitidan  olinadigan  superfosfat  ni  ammoniylashtirish  ayniqsa 

samarali  hisoblanadi.  Bunda  kalsiy  va  magniy  fosfat  tuzlarining  eritmadan  to‘la 

ajralishi  kuzatiladi  va  25

O

C  gacha  sovutilganda  nafaqat  monokalsiyfosfat 



kristallanadi,  balki  magniy  va  ammoniy  fosfatlari  ham  turli  xil  ikkilamchi  va 

uchlamchi  tuzlar  kristallogidratlari  holatida  ajralib  chiqadi.  Shuning  uchun 

Qoratog‘ fosforitidan olinadigan superfosfat ni ammoniylashtirish natijasida yaxshi 

fizik xossaga ega bo‘lgan mahsulot olinadi.  




Download 1,73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   39




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish