Anatomiya odam tanasining shakli, tuzilishi, uning funktsiyalarini va



Download 3,64 Mb.
Pdf ko'rish
bet132/245
Sana24.01.2022
Hajmi3,64 Mb.
#407495
1   ...   128   129   130   131   132   133   134   135   ...   245
Bog'liq
odam anatomiyasi va fiziologiyasi

 
 
 


111 
 
 
25-§ Nafas  a’zolari tizimi.
(systema respiratorium) 
 
       Nafas  a’zolarining  axamiyati.
  Organizmning  xayot  faoliyatida  doimo 
energiya  sarf  bo’lib  turadi,  bu  energiya  har  xil  organlarning  ishlashiga  va 
gavdaning  isishiga  sariflanadi.  Energiya  oqsil,  yog’  va  uglevodlarning 
parchalanishi vaqtida hosil bo’ladi. Bu moddalar oksidlanish vaqtida parchalanadi, 
oksidlannshda  esa  organik  moddalarning
 
murakkab  molekulalari  kislorodni 
biriktirib oladi va parchalanadi. 
 
 
        Organizm  uchun  zarur  bo’lgan  kislorod  tashki  muxitdan  nafas  olish 
organlariga kiradi, qon bu kislorodni nafas olish organlaridan xujayralarga etkazib 
beradi.  Xujayralardagi  moddalar  parchalanganda  karbonat  angidrid  hosil  bo’ladi, 
qon
 
bu  karbonat  angidridni  olib  ketadi  va  u,  asosan,  o’pka  orkali  atmosfera 
xavosiga  chiqarib  yuboriladi.  Shunday  kilib,  nafas  olish  organlarining  axamiyati 
shundan iboratki, ular organizm bilan tashqi muxit o’rtasida gazlar almashinuvini 
amalga oshiradi. 
       Energiyasiz  va  energiyaning  ajralib  chiqishida  ishtirok  etadigan  kislorodsiz 
birorta  xam  xayotiy  jarayonlar  sodir  bo’la  olmaydi.  Demak,  gavdadagi  barcha 
organlarning ishi nafas olish organlarining faoliyatiga bog’lik. Ammo nafas olish 
organlariga  oziq  moddalar  kelib  turishi  va  bu  organlardan  parchalanish 
mazxsulotlari chiqarib yuborilishi kerak. Shuning uchun nafas olish organlarining 
faoliyati  xam  o’z  navbatida,  qon  aylanish,  ovqat  xazm  kilish,  chiqarish 
organlarining funksiyalariga bog’liq. 
        Nafas olish jarayonida organizm bilan tashqi muxit o’rtasida aloqa va o’zaro 
ta`sir  bo’lib  turadi.  Bu  o’zaro  ta`sir  natijasida  organizmda  xar  xil  kimyoviy 
o’zgarishlar  sodir  bo’ladi  va  atrofdagi  muxit  xavosining  tarkibi  o’zgaradi.  Nafas 
azolariga  burun,  xiqildoq,  traxeya,  bronxlar  va  o’pka  kiradi.  Xavo  xiqildoqqa 
burun yoki

Download 3,64 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   128   129   130   131   132   133   134   135   ...   245




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish