O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi

Phyllotreta

  nemorum  L

-

Yorqin  oyoqli  burga      qo‘riqxonaning    yulg‘un 

o‘sadigan joylarida keng tarqalgan.

 

Qo‘ng‘iz va uning lichinkalari karamdoshlar 

oilasiga  tegihli  o‘simliklar  barglarni    juda  kuchli  zararlaydi.  To‘liq  rivojlanish 

bilan  rivojlanadi.  Qo‘ng‘izlar    tuproqda 

qishlaydilar.  Generatsiya  yiliga  bitta  .Zarar 

keltirish  chegarasi  :  o‘simlik    to‘pbarglar  hosil 

qilganida  7-10  ta    qo‘ng‘iz  bo‘ladi.Imagosining 

uzunliklari 

2.5-3.5mm. 

Qo‘ng‘izning 

tana 

qoplami qora, ustki qanoti sariq chiziqli. Chiziqlar 

ingichka har bir chiziqi ichki uchi oldinga egilgan 

va  orqadan  chok  tomonga  egiladi.  Peshonasi 

sariq.  Imagosining  tepa  va  peshonasi  nuqtalar 

bilan qoplangan. Mo‘ylovi birinchi, ikkinchi va uchinchi bo‘g‘inlari  sariq, ko‘z 

atrofi    qora.  Bosh  va  yelkasining  oldi  ko‘kish  yoki  yashil  yaltiroqligiga 

ega.Jinsiy  dimorfizm  mavjud.  Jinsiy  a‘zolari    bilan  bir  –biridan  farq  qiladi. 

Erkagining mo‘ylovining 4-chi va 5-chi bo‘g‘ini biroz buralgan. Tuxumi yorqin 

sariq, uzunchoq , yarim shafofdor.Uzunligi-0.34- 0.40 mm.Lichinkasi uzunchoq 

pona  shaklida  ,yorqin  sariq  rangda.Uch  juft  oyoqlarga  ega.G‘umbagi 

sariq.Imagosi 

tuproqda 

qishlaydi. 

Aprel-martda 

qishlashdan 

chiqadi.  

Karamdoshlarning  ildizlari  paydo  bo‘lishi  bilan  ularga  o‘tadi.  May-  iyunlarda 

juftlashadi  va  tuxum  qo‘yadi.  Urg‘ochisi  tuxumlarini  yem  xashak  o‘tlarning 

ustiga  qo‘yadi.  Tuxumi,  embrion  5-11  kunda  rivojlanadi.  Lichinkasi  bir  necha 

soatdan  keyin    barglarning  o‘rtasini  kemirib,  barg  eti  bilan  oziqlanadi.  Ko‘p 

sonli  teshiklar  hosil  qiladi.  G‘umbak  hosil  qilayotganda  lichinka    oziqlanishni 

tugatib,  tuproqda  8  sm  li  chuqurcha    qazib  g‘umbakka  aylanadi.  G‘umbakdan 

chiqqan  imago  2-4  kun  tuproqda  bo‘lib,  keyin  yerning    yuza    qismiga  chiqadi   

va  yozning  ikkinchi  yarmida  o‘simliklar  bilan  oziqlanadi.  Harorat  pasayishi 

bilan  tuproq  orasiga  qishlashga  kiradi.Bu  tur  qo‘riqxonaning  janubiy 

hududlarida  kam  sonda  uchraydi,  shimoliy  g‘arbiy    va  ayrim  sharqiy 

tomonlarida ko‘p sonli bo‘lib  ommaviy  ko‘payishini kuzatish mumkin.Bundan 

---

 

57 

 

tahqari  bu  tur    Rossiyaning  butun  yevropa  qismi,  Kavkaz,    Sibir,  Uzoq 

Sharq,O‘rta    Osiyo,  G‘arbiy  yevropa,    Kichik  osiyo,  Koreya  Yarim  orolida 

tarqalgan.