Министерство высшего и среднего специального образования СНГ

 TFO’  virtual  asboblari  (
FFT
  va 
1

FFT
) 
Signal  Processing 

Transforms  
VA  ni  tanlash  bilan  Signal  Processing 

Signal  Generation  signallarni 
hosil  qilish  2.1  parografda  ko’rib  chiqilgan  Signal  Processing  kutubxonasi 
Transforms,  Signal  Operation  Filters  va  Windows  kichik  bo’limlariga  ega.  VA 
DFO’ va TDFO’ signallarni hisoblaydi va Signal Processing 

Transforms kichik 
bo’limda joylashgan bo’ladi. 
m
N
2

 da bu  VA lar TFO’ ni algoritmini ado etadi 
aks holda DFO’ ni hisoblaydi. DFO’ ni kirishiga haqiqiy va kompleks (analitik) 
signallarni berish mumkin. DFO’ ni ham TDFO’ ni chiqishida har doim kompleks 
sonlarni  ketma  –  ketligi  olinadi.  DFO’  va  TDFO’  lar  kirishlarida  bir  va  ikki 
o’lchamli ketma – ketlikni qabul qiladi.  
Ko’pchilik  signallar  fizik  obyektlar  tomonidan  paydo  qilinadiganlari 
haqiqiy  qiymatli.  Ammo  radio  va  gidrolokatsiyalar,  telekommunikatsion 
tizimlarda  modulyatsiya/demodulyatsiya  jarayonlarida  ko’pincha  signallar 
“Sinfaz”  va  “  Kvadratur”  komponent  ko’rinishida  namoyon  bo’ladi.  Ushbu 

---

136 
 
  
holatda sinfaz komponenti BDO’ uchun kirish signalini haqiqiy tashkil etuvchisi 
rolini  o’ynashi  kerak  bo’lsa,  kvadratur  –  yolg’onni.  Bunday  signalni  spektri 
asimmetrik, bu holatda u ortiqcha axborotga ega bo’lmaydi.  
Quyida 
keltirilgan 
sxema 
bir 
qutbli 
modulyatsiya 
jarayonini 
illyustratsiyalaydi,  ularni  agar  texnik  to’liqlikdan  ajratsak,  past  chastotali  signal 
spektridagi siljishidan iborat bo’ladi 
x(t)
 u chastota o’qi bo’yicha 
0

kattalikka ega 
uzatiladigan axborotdan iborat bo’ladi. Bu yerda shuni eslash kerakki, ular Fure 
o’zgartirishlariga mos keluvchi hususiyatga ega bo’ladi (114- rasm).  
 
                                    e
-
j
ω
0
t    
Ko’paytirish
 
x(t)
            
      
y(t) = 
х 
x(t) cos(


t) – jx(t) sin(


t) 
114- rasm. B
ir qutbli modulyatsiya jarayoni 
 
Topshiriq.  Bir  qutbli  modullyatsiya  argumentini  modullaydigan  VA  ni 
ishlab  chiqing.  Axborot  signalini  hosil  qilish  uchun  qandaydir  VA  dan 
foydalaning.  Signal  Processing 

Signal  Generation  to’plamdan  keng  spektrli 
signalni  hosil  qiluvchi 
x(t)  y(t)
  signallar  spektrini  tashuvchi  chastotani 
0

  va 
spektr  kengligi   
x(t)
  orasidagi  turli  munosabatdagisini  solishtiring.  Signal 
Processing 

Spectral  kichik  bo’limida  ham  VA  ni  yuqoriroq  bo’lgan  sathdagi 
qatori  namoyish  qilingan,  u  spektral  baxolash  uchun  mo’ljallangan.  Power 
Spectrum  Vi  Avto  Power  Spectrum  Vi  Cross  Rower  Spectrum  va  boshqalar. 
Ba’zi  matematik  Tilbert  o’zgartirishlari  (Fast  Hilbert  Transform  Vi  va  Inverse 
Fast  Hilbert  Transform  Vi),  Xartli  (FHT  Vi  va  IFHT  Vi)  va  boshqalar. 
Transforms  kichik  palitrasi  tarkibiga  kiradi.  Ularni  ko’rib  chiqish  ushbu 
qo’llanma  ramkasidan  tashqarida.  Tilbert  o’zgartirishlarini  quyida  ko’rib 
chiqamiz.