Tarbiyainstituti m illiy va harakatli

0 ‘rgatlsh  bosqichlari,  uslublari  va  vositalari
0 ‘rgatish  bosqichlari
 
va  ularning  nomi
0 ‘rgatish  uslublari
0 ‘rgatish  vositalari
1-bosqich:
0 ‘rgatilayotgan  o‘yin 
haqida  tushuncha 
hosil qilish
Tushuntirish  — tahfil 
qilish,  ko‘rsatish — 
izoh berish
So‘z,  suhbat, 
muloqot,  munozara, 
rasmlar,  andozalar, 
videofilmlar
2-bosqich: 
Malakalarga  oddiy 
sharoitda  o‘rgatish 
(yakka tartibda, 
qo‘shimcha 
vazifalarsiz)
Qismlarga bo‘lib, 
element va  fazalarga 
bo‘lib  o‘rgatish, 
o‘yin to‘liq holda 
o'rgatish,  xatolarni 
tuzatish, 
rag‘batlantirish, 
qaytarish
Tayyorlov- 
yondoshtiruvchi, 
yo‘naltiruvchi, 
turdosh,  taqlidiy va 
aosisy  o‘yinlar
3-bosqich:
0 ‘yinlarga
murakkablashtirilgan 
sharoitda  o‘rgatish 
(vaziyatli vazifalar 
berish)
0 ‘yinni to‘liq holda 
o‘rgatish,  tezlik va 
aniqlikni kuchaytirib 
o‘rgatish,  turli 
yo‘nalishdagi 
harakatlardan so‘ng 
ijro etish,
reproduktiv qaytarish 
asosida  o‘rgatish, 
o‘zaro  tahlil va 
baholash asosida 
o‘rgatish
1-2  bosqichlardagi 
barcha vositalar, 
trenajyor va texnik 
vositalar
4-bosqich: 
0 ‘rgatishni davom 
ettirish,
takomillashtirish va 
mukanunalashtirish
Barcha uslublar
Barcha vositalar va 
jamoa o‘yinlari
223

---

2-jadval
0 ‘rgatish jarayonida  qo‘IIaniladigan  umumiy  va
 
maxsus  pedagogik  prinsiplar
T /r
0 ‘rgatish
prinsiplari
Prinsiplarni  q oilash   xususiyatlari  va
 
uslubiy  ko‘rsatmalar
1
Ilmiylik
0 ‘yinlarga o ‘rgatishda bolalar yoshi, 
jinsi, jismoniy va psixofunksional 
imkoniyatlar e ’tiborga  olinadi, 
me’yorlanadi
2
Onglilik va faollik
0 ‘rgatilayotgan  harakatli  o‘yinlar ongli 
tasawur etilishi zarur,  o‘rgatishda 
bolalar faolligi ta ’minla-nishi lozim
3
Muntazamlilik va 
uzviy bog‘liqlik
Bosqichma-bosqich o‘zlashtiruv, 
takomillashuv va mukammalashuv 
ta'minlanadi
4
Mutanosiblik va 
muvofiqlik
0 ‘yinlar murakkablik va yuklama 
salohiyati  (hajmi,  shiddati,  yo‘nalishi, 
takrorlanishi va  muddati) jihatlaridan 
shug‘ullanuvchi imkoniyatiga mos 
bo‘lishi darkor
5
Mukammalik
Mazmun jihatidan to ‘g‘ri o‘zlashtiri]gan 
o‘yinlar takomillashuv asosida  turg‘un 
va barqaror darajaga ko‘tariladi
6
Uzluksizlik
0 ‘yinlarga  o‘rgatish va  takomillashtirish 
jarayoni murakkablashib  borishi darkor, 
uzilishlariga yo‘l qo‘yish  salbiy 
natijalarga  oUb keladi
7
“Yengilidan
og‘iriga”
0 ‘zlashtirishga loyiq harakatU o‘yinlar 
progressiv yo‘nalishda,  lekin  asta-sekin 
kuchaytirib borilishi kerak
8
“0 ‘tilganidan
o‘tilmaganiga”
Shug‘ullanuvchi o‘zlashtirgan  (unga 
tanish bo‘lgan)  o'yinlardan yangi 
o‘yinlarga o'tish o‘rgatish  sama- 
radorligini oshiradi
9
“Oddiydan
murakkabga”
Eng oddiy o‘yinlardan  sekin-asta 
murakkab  o‘yinlarga o‘tish bolalar 
qiziqishini so'ndirmaydi
224

---