O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti axmedova Dildora Bahodirovna

1)  progressiv  assimilyatsiya
da  oldingi  tovush  o‘zidan  keyingi  tovushni  o‘ziga 
o‘xshatadi: 
ot+da  =  otta
  (yozilishi 
otda
), 
bilak+ga  –  bilakka
  (yozilishi: 
bilakka
).  
2)  regressiv  assimilyatsiya
da  keyingi  tovush  o‘zidan  oldingi  tovushni  o‘ziga 
o‘xshatadi: 
ta
n
bur  –  ta
m
bur,  yigit+cha  =  yigichcha,  non+voy  =  novvoy, 
  
(yozilishi: 
tanbur, yigitcha, nonvoy
).   
2.  Dissimilyatsiya
da  ikkita  aynan  yoki  qisman  o‘xshash  tovushdan biri yoki 
har  ikkalasi  talaffuzda  o‘zgarib,  noo‘xshash  tovushga  aylanib  qoladi.  Masalan, 
zarur – zaril
 (
zarur
 so‘zi tarkibidagi ikkita bir xil 
r
 undoshining biri talaffuzda 
l
 ga 
aylangan).  Yana  qiyoslang: 
koridor>kalidor,  devor>devol,  nodon>lodon
, 
biror>biron
 (yozilishi: 
 koridor, devor, biror, nodon
). 
3.  Metateza
  so‘z  tarkibidagi  ayrim  tovushlarning  talaffuzda  o‘rin 
almashuvidir.  Masalan: 
daryo  –  dayro
  (bunda