Microsoft Word Ma'ruza matni

: (ikki nuqta) - tovushning cho‘ziqligini  bildiradi. 

_ (akut) -belgining  o‘ng tomoniga  qo‘yilsa, palatalizasiyani, chap tomoniga 

qo‘yilsa velyarizasiyani bildiradi.va     tovushning  o‘tishini  ko‘rsatadi. 

Adabiyotlar: 

1.Reshetov V.V., Shoabdurahmonov Sh., O‘zbek dialektologiyasi. Toshkent, 

“O‘qituvchi”. 1996. 

2.RajabovN., O‘zbek shevashunosligi, Toshkent, “O‘qituvchi”.1996. 

3.Reshetov V.V, Uzbekskiy yazO‘k. -Toshkent, 1959. 

4.Shoabdurahmonov  Sh.  O‘zbek  adabiy  tili  va  xalq  shevalari.  -

Toshkent.1960. 

 

Transkripsiya lotincha qayta yozish degan ma’noni bildiradi. 

Transkripsiyaga ta’rif: «Jonli sO‘zlashuv tilidagi konkret nutq tovushlarini 

(fonemaning variasiyalari, variantlari) yozuvda  ifodalash uchun qo‘llaniladigan 

harflar, belgilar sistemasiga  transkripsiya deyiladi». 

Transkripsiya ikki xil bo‘ladi: 

1.

 

Xalqaro transkripsiya. Bu  transkripsiya lotin alifbosiga asoslanadi. 

2.Milliy  transkripsiya. Bu har tilning amalda bo‘lgan yozuv  tizimiga 

asoslanadi. O‘zbek  shevalarini  yozib olishda qo‘llaniladigan transkripsion tizim 

professor V.V.Reshetov tomonidan ishlab  chiqilgan va u rus  alifbosi  asosida 

o‘zbek  grafikasiga  asoslanadi, lekin o‘zbek  dialektologlari  garchand 

V.V.Reshetov  ranskripsiyasiga  asoslansalar-da, shevalarni  yozib olishda har 

doim  ham unga  to‘la  rioya  qilmaydilar, chunki shevalardagi  tovushlarni  

belgilashda  har bir  tadqiqotchi ma’lum darajada erkinlikka erishishlariga  ruxsat 

etiladi. 

Transkripsiya til tarixini o‘rganishda  ham qo‘llaniladi. Bunda  

yodgorliklarda u yoki bu tovushning (fonemaning)  talaffuz (artikuyasion - 

akustik) me’yorini belgilash zaruriyatidan kelib chiqadi. 

 

Transkripsiyani  transliterasiyadan farqlash zarur. Transliterasiya bir tildagi 

bir yozuv tizimida yozilgan matnlarni ikkinchi yozuv  tizimiga ag‘darishni 

bildiradi, arab yozuvidagi  matnlarni kirilisadan lotin yozuvi asosidagi yangi  

yozuvga  ko‘chirish transliterasiyadir. 

Удалить Водяной Знак

Wondershare

PDFelement

---