Ўзбекистон арид турдаги адирларида

1 – бутун шудгор қилиш қиялиги 8
о
гача бўлган нишаб адир-
ларда амалга оширилади. Тупроқдаги намлик захираларини 
иложи борича кўп сақлаб туриш мақсадида бегона ўт кўпайиб кет-
ган жойларда қора буғ тизими асосида қуйидаги схема бўйича 
амалга оширилади;

---

20
М
айдонни ж
ой рельефи в
а бошқа о
милларга кўра қисмларга бўлиш.

---

21
Кузда, илк кузда-
ги ёғингарчиликдан 
сўнг, қатлам айлан-
маси 27-30 см чу-
қурликка кузги шуд-
гор қилинади ёки 
40-60 см чуқурлик-
ка 
плантаж (чуқур 
юмшатиш) бажари-
лади. Кейинги йил-
нинг баҳорида ағ-
даргичлари олиб 
ташланган осма 
плуг ёки культиваторлар ёрдамида 20-25 см чуқурликка экишдан ав-
валги эрта баҳор тупроқни янгилаш амалиёти бажарилади. 
Тупроқда намликни сақлаб қолиш учун кейинги бир-икки марта 
18-20 см чуқурликка юмшатиш (чизеллаш) амали баҳор ёғингарчи-
лик тугагач, бажарилади. Бегона ўтлар ўсиши билан 7-8 см чуқур-
ликка дискли молалар билан енгил юмаштишни амалга ошириш тав-
сия қилинади.
Ер устидан сув оқиши ва тупроқнинг ювилиб кетишининг олдини 
олиш учун шудгорлаш албатта этакнинг кўндаланги бўйича бажари-
лади.
Шудгорлаш шунинг учун ҳам керакки, қатор ораларидан писта 
мева беришни бошлашдан аввал оралиқ экинлар – полиз, нўхот, 
зиғир етиштириш учун фойдаланиш мумкин. Шунингдек, писта кў-
чатлари 40-50 см баландликка етгандан кейингина йўнғичқа ва мас-
хар етиштириш мумкин. Қатор ораларида донли экинлар етиштириш 
ТАҚИҚЛАНАДИ. 
2 – тасмалаб шудгорлаш маблағларни тежаш учун ялпи шуд-
горлаш ўрнига нишаб адирларда ҳамда қиялиги 15 градусгача бўл-
ган этакларда амалга оширилиши мумкин. Шудгорлаш этакдан 
қуйига қараб бажарилади. Тасмалар ва тасмалар орасидаги жой-
нинг қуйидаги кенглиги тавсия этилади: тасмалар кенглиги 4,0-5,0 м, 
тасмалар орасидаги масофа 3,0 – 4,0 м бўлиши лозим;