Samarqand iqtisodiyot va servis instituti «xalqaro turizm va turizm servisi» kafedrasi

 

 
harflar tizimi (A, B, С, D). Gresiyada qo‘llanadi;
 

 
«tojlar» tizimi. Buyuk Britaniyada amal qiladi; 

 
hind tizimi. 

---

104 
 
Rivojlanayotgan mamlakatlarda mehmonxonalarni tasniflashning hind tizimi 
ayniqsa  keng  tarqalgan.  Bu  tizim  ham  mehmonxonalarni  besh  toifaga:  «bir 
yulduzli»,  «ikki  yulduzli»,  «uch  yulduzli»,  «to‘rt  yulduzli»,  «besh  yulduzli» 
toifalarga ajratishni nazarda tutadi. Bu toifalarni maxsus komissiya ballar bo‘yicha 
baholash  asosida  belgilaydi. 
Misol.
  «1  yulduz»  toifasi:  bu  toifaga  mansub 
mehmonxona  yaxshi  hududda,  mehmonxona  uchun  yaroqli  binoda  joylashgan 
bo‘lishi  kerak  (maksimal  baho  15  ball);  mijozlar  bilan    aloqa  qiluvchi  xodimlar 
ingliz tilini ish uchun zarur hajmda bilishi kerak (maksimal baho 5 ball) va h.k. «2 
yulduz» toifasini olish uchun 150 ball, «3  yulduz» uchun  – 210 ball, «4 yulduz» 
uchun  –  250  ball,  «5  yulduz»  uchun  –  290  ball  to‘plash  kerak.  Har  bir  davlatda 
mehmonxonalarni  tasniflash  mezoni  –  shinamlik  darajasi  har  xil  tushuniladi, 
shuningdek  davlatlarning  madaniy-tarixiy  va  milliy  an’analari  bilan    belgilangan 
bir  qancha  omillar  jahonda  mehmonxonalarning  yagona  tasnifini  joriy  etishga 
mone’lik  qiladi.  Butunjahon  turizm  tashkiloti  (BTT),  Yevropa  hamjamiyati, 
Mehmonxona  va  restoran  sanoati  qo‘mitasi,  Xalqaro  mehmonxonalar 
uyushmasining bu yo‘nalishdagi faoliyati hozircha samara bermayapti. BTT faqat 
joylashtirish  vositalarining  standart  tasnifini  taklif  etgan.  Bu  tasnifda 
mehmonxonalar  va  shunga  o‘xshash  korxonalar  to‘rt  katta  guruhdan  biriga 
kiritiladi. 
Jahon amaliyotida bir mamlakat doirasida bir nechta tasniflash tizimlari amal 
qiladi.  Masalan,  Buyuk  Britaniyada  «tojlar»  tizimi  bilan    bir  qatorda,  Britaniya 
turistik agentliklar uyushmasi – 
«British Travel Authority»
 (BTA) tomonidan taklif 
qilingan  tasniflash  tizimi  qo‘llaniladi.  Buyuk    Britaniyada  amal  qiluvchi  «tojlar» 
tizimini  «yulduzlar»  tizimi  bilan    uyg‘unlashtirish  uchun  «tojlar»ning  umumiy 
miqdoridan  bitta  «yulduz»ni  ayirish  kerak  (masalan,  to‘rt  «tojli»  daraja  uch 
«yulduzli»  darajaga  teng).  Yuqorida  ko‘rib  chiqilgan  Britaniya  agentliklari 
uyushmasi  tomonidan  taklif  qilingan  mehmonxonalarni  tasniflash  tizimi  ham 
shunday muvofiqlikni nazarda tutadi: