Nopisand:
– Menga qara,
Vey, Laylak,
Yeganmisan
Hech kaltak?
Qani,
Tur-chi o
ʻ
rningdan.
He, o
ʻ
rgildim
Burningdan!
“Eski maktab”da suyagi qotgan shoir bezorilikni qoralamoqchi bo
ʻ
lsa, kuchim ko
ʻ
p deb boshqalarga ozor yetkazaverma, hammaga
xunuk ko
ʻ
rinib, oxiri nazardan qolasan, sen bilan hech kim o
ʻ
rtoq bo
ʻ
lmay qo
ʻ
yadi, deganga o
ʻ
xshash mazmunda she
ʼ
r bitishi tabiiy hol
edi. Bu bilan u o
ʻ
quvchining ongiga ta
ʼ
sir qilmoqchi bo
ʻ
ladi. “Bezori”da esa, Anvar Obidjon she
ʼ
rxonning ko
ʻ
ngliga yo
ʻ
l izladi va
o
ʻ
quvchiga quvnoq kayfiyat bag
ʻ
ishlovchi qiziq holat, kulgili obraz yaratish orqali bunga muvaffaq bo
ʻ
la oldi. Dilozor bezorining
ko
ʻ
pchilik uncha xushlamaydigan, isqirt joylarda ivirsib yuruvchi qarg
ʻ
a qiyofasida berilganining o
ʻ
zi jajji kitobxonning ko
ʻ
nglida unga
nisbatan ijirg
ʻ
anish hissini uyg
ʻ
otadi va bolaning g
ʻ
ashiga tegishi mumkin bo
ʻ
lgan quruq nasihatlarni aytishga hojat qolmaydi.
“Bahromning hikoyalari”dagi “Parvarda” degan boshqa bir she
ʼ
rda esa yosh Bo
ʻ
richa onasi quyon go
ʻ
shtini, otasi kiyik go
ʻ
shtini uning
tug
ʻ
ilgan kuniga sovg
ʻ
a qilishmoqchi bo
ʻ
lsa-da, bunga ko
ʻ
nmay, hali o
ʻ
zi totib ko
ʻ
rmagan, juda shirinligini birovlardan eshitib bilgan
parvarda olib berishlarini talab qilishga tushadi. Ota-onasi kuyunib, parvarda faqat shaharda sotilishini, u yoqqa borish xatarli ekanini
tushuntirishga urinishadi. Ammo, Bo
ʻ
richa bu gaplarga quloq solmay, jonini xatarga qo
ʻ
yib bo
ʻ
lsa ham, parvardani yeb ko
ʻ
rish
tushuntirishga urinishadi. Ammo, Bo
ʻ
richa bu gaplarga quloq solmay, jonini xatarga qo
ʻ
yib bo
ʻ
lsa ham, parvardani yeb ko
ʻ
rish
ishtiyoqida yonganicha shaharga qochib ketadi. Shaharga borganidayoq uni tutib olishib, ajoyibxonadagi qafasga tiqib qo
ʻ
yishadi,
hammaga tomosha bo
ʻ
lib, endi parvardani o
ʻ
ylamay, o
ʻ
zi tug
ʻ
ilgan adirni sog
ʻ
ina-sog
ʻ
ina kun ko
ʻ
ra boshlaydi. Oradan bir necha yil
o
ʻ
tgach, taqdirga ko
ʻ
nikib, yuvoshgina bo
ʻ
lib qolgan Bo
ʻ
richaga aynan u tug
ʻ
ilgan kunda bir qizcha parvarda tashlab o
ʻ
tadi. Endi unga
parvarda kerakmikan, degan savol tug
ʻ
iladi o
ʻ
quvchida.
O
ʻ
sha davrda bolalar adabiyotida hukm surib turgan muhitni hisobga olganda, bu singari she
ʼ
rlarni yozish o
ʻ
ziga xos bir o
ʻ
jarlik, hatto
shakkoklik sanalardi. Chunki u davrlarda qishloqlardagiga qaraganda shaharlardagi hayot darajasi bir necha o
ʻ
n baravar yuqori bo
ʻ
lib, u
yerdagi maoshi ko
ʻ
p zavodfabrikalarga boshqa respublikalardan kelgan ishchilarni joylashtirishar, mahalliy aholini qishloqda ushlab
turish uchun ko
ʻ
pchiligiga hatto pasport ham berilmas, ulardan birovi shaharga borib kelsa, falon g
ʻ
aroyibotlarni ko
ʻ
rdim, deb u
yoqdagi turmushning shirinligini maqtashga tushar, barchaning havasi kelar edi. Shoir “Parvarda” she
ʼ
rida, bir tomondan, qishloqdan
narini bilmay kun kechirayotganlarga achinsa, ikkinchi tomondan, shaharning o
ʻ
ziga xos hayot tarzini yaxshi bilmay turib
borganlarning hammasiga ham “shirin” luqma nasib etavermasligini sha
ʼ
ma qiladi. Bu she
ʼ
r real hayot haqida edi, faqat bolalarni emas,
katta yoshdagilarni ham o
ʻ
ylantirib qo
ʻ
yadigan kuchga ega edi. Zamonaga esa, saviyasi qay darajada yuqori bo
ʻ
lmasin, bunga
o
ʻ
xshagan she
ʼ
rlar kerak emasdi, bolalarimizning ko
ʻ
nglini cho
ʻ
ktiradigan, pessimistik (tushkunlik) ruhdagi narsalar bizga yot, biz
turmushimizdagi qahramonliklarni, kishilarimizdagi yaxshi xislatlarni targ
ʻ
ib etishimiz zarur, degan g
ʻ
oya hukmron edi.
Sharoit shunday ekaniga qaramasdan, Anvar Obidjon baribir o
ʻ
z uslubiga sodiq qolib, o
ʻ
zi tanlagan yo
ʻ
lda turib, tinimsiz ijod qilaverdi.
Hali qishloqda yashab turgan vaqtlarida, asosan, o
ʻ
tgan asrning 70-yillari o
ʻ
rtalaridan boshlab yaratgan turkumturkum she
ʼ
rlari
avvaliga matbuotda bitta-ikkita bo
ʻ
lib ko
ʻ
rinib turdi. Shoir 80-yillar boshida Toshkentga ko
ʻ
chib kelgach, she
ʼ
rlariga endi matbuotdan
kengroq o
ʻ
rin berib borildi, bolalar adabiyotini nazorat qilib turuvchi ko
ʻ
zlar ham uning uslubiga asta-asta ko
ʻ
nika borib, yangidan
yangi kitoblari nashr etildi.
Shoir poytaxtga kelib ish boshlaganida yoshi o
ʻ
ttiz beshdan o
ʻ
tib qolgani bois, tanilishga kechikkanga o
ʻ
xshab tuyulardi. Lekin oradan
ikki-uch yil o
ʻ
tmayoq keng adabiy jamoatchilikning e
ʼ
tiborini tortdi, tez nom qozondi. Uning “Siz eshitmagan qo
ʻ
shiqlar”, “Dalalardan
bolalarga”, “G
ʻ
alati maktublar”, “Botirvoyning kundaligi”, “Kulchalar” kabi turkumlarga jamlangan hamda turli buyumlar, jonzotlar,
o
ʻ
simliklar olamini yosh kitobxonga sirdosh etib, ularda tabiatga mehr uyg
ʻ
otuvchi, ohang va uslub jihatdan juda o
ʻ
ziga xos, ham kulgi,
ham falsafaga boy she
ʼ
rlari o
ʻ
zbek bolalar she
ʼ
riyatida yangi bir oqimni shakllantira bordi. “Bulbulning cho
ʻ
pchaklari” turkumi esa,
ham falsafaga boy she
ʼ
rlari o
ʻ
zbek bolalar she
ʼ
riyatida yangi bir oqimni shakllantira bordi. “Bulbulning cho
ʻ
pchaklari” turkumi esa,
garchi muallif ularni shaklan g
ʻ
azal holati deb baholagan bo
ʻ
lsada, bolalar adabiyotiga g
ʻ
azal janrini olib kirdi.
Professor Abdug
ʻ
afur Rasulov “Ijodiy o
ʻ
zlik sari yo
ʻ
l” maqolasida (“Sharq yulduzi”, 2-son, 2008) shunday deydi: “Anvar Obidjon bolalar
uchun nimaiki yozmasin, go
ʻ
zallikni, kuyni, shakl va mundarija mutanosibligini nazarda tutadi. Bulbul qo
ʻ
shiqlari turkumida hamma
narsa go
ʻ
zal, mukammal. Ohangga mos so
ʻ
zlarni tanlaydi, qahramonlarning fazilatlarini topib-topib, o
ʻ
rniga qo
ʻ
yibqo
ʻ
yib tasvirlaydi:
Do'stlaringiz bilan baham: 
