Bozor munosabatlari rivojlanishi sharoitida asosiy fondlarning mohiyati va nazariy asoslari

KIRISH………………………………………………………………………... 

19 

P - asosiy fondlarning to’liq boshlang’ich qiymati. 

Yillik  amortizasiya  ajratmalari  (AO)  miqdori  quyidagi  formula  asosida 

aniqlanadi: 

Т

О

М

Р

П

А

к









 

 

Bu yerda: 

R

k

  –  asosiy  fondlar  xizmat  qilgan  muddat  davomida  kapital  ta’mirlashga 

sarflangan xarajatlar; 

M  -  uskuna,  mashina  va  qurilmalarni,  ular  xizmat  qilgan  davr  mobaynida 

modernizasiya qilishga sarflangan xarajatlar; 

O - asosiy fondlarning qoldiq (likvidasion) qiymati; 

T - asosiy fondlarning xizmat qilish muddati, yil. 

Amalda  amortizasiya  mablag’lari  asosiy  fondlarni  to’liq  qayta  tiklash 

(renovasiya), kapital ta’mirlash va uskunalarni modernizasiya qilish uchun alohida 

ravishda  yo’naltiriladi.  Bundan  kelib  chiqqan  holda  amortizasiya  normasi  ikki 

qismdan  -  fondlarni  renovasiya  qilish  (N

v

)  hamda  kapital  ta’mirlash  va 

modernizasiya qilish (N

r

) uchun ajratiluvchi mablag’dan iborat bo’ladi. 

Birinchi holda amortizasiya normasi quyidagi formula: 

 

;

100







ТП

О

П

Н

в

 

ikkinchi holda esa: 

ТП

М

Р

Н

к

р





    

asosida aniqlanadi. 

Ishlab  chiqarish  jarayonida  asosiy  fondlar  asta-sekinlik  bilan  eskirishi 

sababli,  ularning  ish  qobiliyatini  ta’mirlash  orqali  tiklash  zaruriyati  tug’iladi.  O’z 

vaqtida ta’mirlash asosiy fondlar muddatidan oldin ishdan chiqishining oldini oladi 

---