E. D. Imamnazarov qurilishda axborot texnologiyalari

Kompyuter viruslaridan ximoyalanish  usullari. 
Kompyuter viruslaridan ximoyalanishning 3 yunalishi mavjud: 
 
virus tushishi oldini olish 
 
agar virus kompyuterga tushishga ulgurgan bulsa, virus xujumining oldini olish; 
 
buzilish okibatlarining oldini olish, agar virus xujumi boshlanib bulgan bulsa. 
 
Ximoyani amalga oshirishning 3 ta usuli mavjud. 
o
 
ximoyaning   dastur  usuli, 
o
 
ximoyaning apparat usuli, 
o
 
ximoyaning tashkiliy usuli. 
 
Virusga qarshi ximoya vositalari. 
Axborotlarni  ximoyalashning  asosiy  vositalaridan  eng  birinchisi  muxim  axamiyatga  ega 
bulgan  ma’lumotlarni  ko’shimcha  nusxalashdir.  Yukorida  ko’rsatilgan  xollardagi  axborot 
yo’kotishlarda  kattik  disk  formatlanib,  yangidan  foydalanishga  tayyorlanadi.  Toza  formatlangan 
diskka  distributiv  kompakt  diskdan  operatsion  tizim  o’rnatiladi,  keyin  uning  boshkaruvida  kerakli 
dastur  ta’minoti  o’rnatiladi.  Kompyuterni  qayta  tiklash  qo’shimcha  nusxadan  ma’lumotlarni  kayta 
tiklash bilan yakunlanadi. 
 
Ma’lumotlarni  nusxalashda  shuni  esda  tutish  kerakki,  Internetning  tarmoq  xizmatidan 
foydalanishga  ruxsat  beruvchi    ruyxatga  olingan  va  parol  xakidagi  ma’lumotlarni  aloxida 
kompyuterda  saklash  kerak  buladi.  Ularni  kompyuterda  saklash  mumkin  emas.  Ular  alohida 
xonalarda saklanish kerak. 
 
Kimmatli  va  maxfiy  bo’lmagan  ma’lumotlarni  saklashning  ishonchli  va  zamonaviy 
usullaridan biri ularni Internet serverining WEB papkasida saklashdir. 
 
Axborotlarni  ximoyalashning  ko’shimcha  vositalariga  antivirus    dasturlari  va  apparat 
ximoya vositalari kiradi.Masalan «ona plata» dagi maxsus ulagich (peremichka)ning uzilishi kayta 
dasturlanadigan  doimiy  xotira  (PZU)  dan  ma’lumotlarni  o’chib  ketishining  oldini  oladi.  SHunday 
viruslar borki, ular doimiy xotiradagi ma’lumotlarni o’chirib yuboradi. 
 
Ko’plab antivirus dasturlari yaratilgan bo’lib ular quyidagi xizmatlarni amalga oshiradi: 
1.
 
Tashki vositalar (yumshok disk)da kattik diskning obrazini hosil kilish ; 
2.
 
Doimiy ravishda qattiq diskda virusni aniklash buyicha tekshiruv o’tkazib turish. Antivirus 
bazalarini  yangilab  turish  kerak.  Masalan,  1999  yil  26  aprelda    W  95.  CIH.1075  
(«Chernobilь»)  virusi  100  minglab  kompyuterlarni  ishdan  chiqishiga  olib  keldi.  Bunga 
sabab o’sha vaktda bu virusga karshi vosita bo’lmaganligi bo’ldi; 
3.
 
Fayllarning o’lchamlari va  atributlarining o’zgarishini  nazorat qilib turish; 
4.
 
Qattiq diskka murojaatlarni nazorat qilib turish.