O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomli toshkent davlat pedagogika universiteti sh. A. Do‘stmuhamedova, X. A. Tillashayxova

Ta’lim mazmuniga. 
-O‘quv rejalari, dasturlari, darsliklar va o‘quv  qo‘llanmalarining 
mavjudligiga;
 
 
-Ta’lim metodikalarini 
takomillashganligiga; -O‘qituvchi 
mahoratiga ; 
 
-O‘quvchining  individual  psixologik  xususiyatlariga. 
Tadqiqotlar  shuni 
ko‘rsatadiki,  turli  individual  tipologik  xususiyatlarga  ega  o‘quvchilar  uchun 
ta’limning  yagona  qulay,  optimal  sharoitlarini  yaratish  mumkin  emas.  Ammo 
o‘zlashtirishning samaradorligini oshirishda muammoli ta’lim, noan’anaviy ta’lim 
usullarini qo‘llash muhim ahamiyatga egadir. 
 
 
 
14.4.Kattalar o‘quv jarayonining tashkil etilishi
 
 
Samaradorlik 
o‘quv 
jarayonining 
shaxsga 
yo‘naltirilgan ta’lim asosida tashkil etilganligiga bog‘liq. 
Rivojlantiruvchi 
ta’lim. 
Malaka 
oshirish 
jarayonidagi  shaxsga  yo‘naltirilgan  ta’lim  tinglovchining 
mavjud  bilim,  ko‘nikma  va  malakalarini  hisobga  olgan 
holda  potensial  imkoniyatlarini  yuzaga  chiqarish,  asosida 
amalga oshiriladi. 
Shaxsni rivojlantirish, jahon standarti talabiga javob 
beradigan,  o‘ziga,  boshqa  insonga,  jamiyatga,  davlatga,  tabiatga  va  mehnatga 

---

276 
 
o‘zining  to‘g‘ri  munosabatini  bildira  oladigan,  mustaqil  faoliyat  yurita  oladigan, 
ijodkor,  tadbirkor  shaxsni  tayyorlash,  mustaqil  ishlashga,  o‘z-o‘zini  tarbiyalashga 
sharoit yaratish maqsadida amalga oshiriladi. 
Mazkur  ta’lim  jarayonida  muammoli,  qisman  izlanuvchan,  axborot- 
reproduktiv, interfaol metodlar qo‘llaniladi. 
Muallim  androgogning shaxsni rivojlanish psixologiyasi bo‘yicha bilimlarni 
bilishi  va  ulardan  o‘z  faoliyatlarida  foydalanishi,  o‘quv  jarayonini  to‘g‘ri  tashkil 
etish  uchun  tinglovchilarning  akademik,  didaktik,  ijtimoiy  -  psixologik 
ehtiyojlarini bilishi va shu ehtiyojlarni hisobga olgan holda mashg‘ulotlarni tashkil 
qilishi,  malaka  oshirish  uchun  kelgan  tinglovchilar  bilan  o‘zaro  ijobiy 
munosabatlarni  o‘rnata  olishi,  androgogik  ta’lim  texnologiyalari  va  o‘qitish 
shakllarini  bilishi,  mashg‘ulotlar  davomida  umumiy  va  shaxsga  yo‘naltirilgan 
qoidalarni ishlab chiqa bilishi haqida ham o‘z tavsiyalarini berishi juda muhim. 
Mazkur jarayonda professor o‘qituvchi: 
-
 
o‘quv jarayonini to‘g‘ri tashkil eta bilishi; 
-
 
androgogik bilimlarga ega bo‘lishi; 
-
 
zamovaniy ta’lim texnologiyalarini bilishi; 
-
 
muloqotchanlik xususiyatiga ega bo‘lishi lozim. 
Bularning  barchasi  malaka  oshirish  jarayonini  to‘g‘ri  boshqarishda  asos 
bo‘la oladi. 
VI.  Andragogning  ta’lim  jarayonini  to‘g‘ri  va  oqilona  boshqara  olishi  ham 
o‘qituvchi  shaxsi  kamolotida  nihoyatda  ahamiyatli.  O‘quv  jarayonini 
boshqarishning bir necha funksiyalari mavjud. 
Bu  borada  andragog  boshqarishning  funksiyalarini  yaxshi  bilishi  va  bu 
funksiyalarni amalga oshirishi lozim. Bu funksiyalar quyidagilardan iborat: