O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomli toshkent davlat pedagogika universiteti sh. A. Do‘stmuhamedova, X. A. Tillashayxova

N.F.Talizina 
tomonidan  o‘rganilgan.  Ular  aqliy  hatti-harakatlarni  bosqichma-
bosqich  shakllantirish  nazariyasini  ishlab  chiqqanlar.  Mualliflar  aqliy  hatti-

---

275 
 
harakatlarni  moddiy  holda  tashki  nutq  yordamida  hamda  aqliy  shaklda,  fikrda 
namoyon bo‘lishini izohlab berdilar.  Aqliy hatti-harakatlarning 
birinchi  bosqichi 
rasm,
  sxema,  diagramma  va  shartli  belgilar  tarzida  o‘z  ifodasini  topadi.  Aqliy 
hatti-harakatlarning 
ikkinchi
 
bosqichi 
ko‘rgazmalardan  olgan  tasavvurlari 
to‘g‘risida  o‘quvchilarning  ovoz
 
chiqarib,  fikr  yuritishidan  iboratdir. 
Uchinchi 
bosqich
  esa,  sub’ekt  ongida  tasavvur,  tushuncha,  qonuniyat,  xossa,  xususiyat, 
operatsiya,  usul  tariqasida  namoyon  bo‘ladi.  Ma’lumki,  o‘quvchilarga  taklif 
etiladigan  axborotlar  aql  bovar  qilmaydigan  darajada  tezlik  bilan  ko‘payib 
bormoqda.  Shuningdek,  ularning  juda  tez  eskirib  qolib,  yangilashni  taqozo  etishi 
ham o‘z-o‘zidan ma’lum bo‘lmoqda.