“tasdiqlayman” O„quv ishlari bo„yicha prorektor

сентябрь,  октябрь,  ноябрь 

so„zlari  yangi  imloda 

sentabr, oktabr, noyab

r tarzida yoziladi.  

---

34 

 

Demak,  birinchidan,  “

я 

harfi  o„rnida  endi  ikki  (y  va  a)  harf  qo„llanadi” 

degan  yagona  qoida  berib  bo„lmaydi.  Ikkinchidan,  “ilgari  oxirida  yumshatish 

belgisi  (ь)  qo„llangan  so„zlar  endi  yumashatish  belgisiz  yoziladi”  degan  qoidaga 

ehtiyoj yo„q. Bu xildagi so„zlarning imlosi imlo lug„atlarida qayd etiladi”.  

Darhaqiqat,  matbuot  sahifalarida  ushbu  loyihaga  munosabat  bildirilgan 

maqolalar  ham  chiqa  boshladi.  Masalan,  filologiya  fanglari  nomzodi 

H.Yo„ldosheva  hajman  kichik  maqolasida  juda  o„rinli  takliflarni  bergan.  Ammo 

ular  imlo  qoidalarini  ishlab  chiqishda  inobatga  olinmay  qolgan.  Mutaxassis 

tomonidan  ilgari  surilgan  ayrim  masalalar  bugungi  kunda  yozuvimizda  muammo 

bo„lib  turganini  ta‟kidlash  lozim.  Muallif  shunday  yozadi:  “Imlo  qoidalarini 

ma‟qullash va uning yutuqlarini e‟tirof etish bilan birga unga ayrim qo„shimchalar 

va  tuzatishlar  kiritish  lozimdir:  2.  Loyihada  o„zbek  tiliga  yot  bo„lgan  yolashgan 

unlilar  (е,  ѐ,  ю,  я)dan  voz  kechilishi  ijobiy  hodisadir.  Lekin  ular  endi  qay  tarzda 

yoziladi, degan savol tug„ilishi, tabiiy. Masalan: 

oktyabr 

deb yozish kerakmi yoki 

o„ktyabr

? 

Broshyura

-chi? 

Broshyura 

debmi yoki 

broshura

 deb yoziladimi?  

Demak, yolashgan unlilarning har biriga qoida berish darkor”. Rus tili va u 

orqali  boshqa  tillardan  o„zlashgan,  tarkibida  ye,  yo,  yu,  ya  bo„lgan  xorijiy 

so„zlarning  o„zbek  tilida  qanday  yozilishi  imlo  qoidalaridan  tashqarida  qoldi. 

To„g„ri,  yangi  imlo  qabul  qilingach,  ayrim  qo„llanmalarda  bu  xildagi  so„zlarning 

yozilish asosi ko„rsatildi. Lekin bunga hamma ham qo„shilmadi. Ular rasmiy hujjat 

bo„lmagandan  keyin  sentyabr,  oktyabr  kabi  so„zlarni  lotin  asosli  imlomizda  bir 

o„rinda 

sentabr

  va 

oktabr

,  boshqa  joyda 

sentyabr

  va 

oktyabr

  tarzida  yozila 

boshladi. Nashr etilgan imlo lug„atlarda ham har turlilik yuzaga keldi. Ayni paytda 

bu masalani hal qilish uchun joriy imloni takomillashtirishga ehtiyoj sezilmoqda.  

Xullas,