Istiqbollarini belgilash ilmiy-tadqiqot institutining

139
XALQ TA’LIMI:
MUAMMOLAR, IZLANISHLAR, YECHIMLAR
Mustaqil ish jarayonida oʻqituvchilarning oʻqish savodxonligini rivojlantirishga 
yoʻnaltirilgan  topshiriqlar  ishlashda  oʻquvchilar  oʻrgangan  bilimlarini  maktab 
hamda  maktabdan  tashqarida,  shuningdek,  notanish  sharoitlarda  qoʻllashlari 
mumkinligini  e’tiborga  olgan  holda,  baholash  mezonlarini  ishlab  chiqishlari 
talab etiladi. 
Xalqaro tadqiqotlarga e’tiborimizni qaratadigan bo‘lsak, 
 Jumladan, PIRLS xalqaro tadqiqoti boshlangʻich sinf oʻquvchilarining oʻqib 
tushunish  koʻnikmalari  qay  darajada  rivojlanganligi  haqidagi  maʼlumotlarni 
xalqaro  miqyosda  taqqoslash  imkonini  beradigan,  oʻqish  va  oʻqitishni 
yaxshilashda  taʼlim  sohasidagi  davlat  siyosatiga  xizmat  qilishi  mumkin  boʻlgan 
tahlillarni taqdim etadigan yirik xalqaro baholash dasturi hisoblanadi. PIRLS — 
yangi yoki qayta koʻrib chiqilgan siyosat yutuqlarga taʼsir qilishini oʻrganish uchun 
qimmatli vosita. PISA dasturi 3 yilda bir marotaba oʻtkaziladi. Dastlab 1997-yilda 
ishlab chiqilgan va 2000-yilda birinchi marta qoʻllanilgan. Bu dastur boʻyicha har 
uch  yilda  oʻquvchilar  bilimini  baholash  maqsadida  sinovlar  oʻtkaziladi.  Hozirgi 
kunga  qadar  jami  7  marta  (2000,  2003,  2006,  2009,  2012,  2015,  2018)  testlar 
oʻtkazilgan. 

---

140
A.AVLONIY NOMIDAGI XALQ TAʼLIMI 
 
MUAMMOLARINI O‘RGANISH VA ISTIQBOLLARINI 
BELGILASH ILMIY-TADQIQOT INSTITUTI
Ushbu  dasturda  qatnashishdan  maqsad  testlarni  oʻtkazish  yoki 
oʻquvchilarni  testga  tayyorlash  emas,  oʻquvchilarimizda  XXI  asr  koʻnikmalarini 
shakllantirish,  raqobatbardosh  kadrlarni  yaratish  uchun  mustahkam  zamin 
yaratish hisoblanadi. PISA oʻquv dasturining mazmuniga emas, balki zamonaviy 
dunyoda talab qilinadigan koʻnikmalarga koʻproq eʼtibor qaratadi. Baʼzilar PISA 
ijtimoiy,  madaniy  va  iqtisodiy  tafovutlarni  hisobga  olmaydi,  deb  aytishadi.  Bir 
mamlakatda  takomillashtirish  uchun  qoʻllaniladigan  strategiyalar,  boshqa 
mamlakatlarda  ham  xuddi  shunday  boʻlmasligi  mumkin.  Oʻqish  savodxonligi 
(PISA) — bu akademik muvaffaqiyatning poydevori sanaladi. 

---