Andijon mashinasozlik instituti «avtomatika va elektrotexnika» fakulteti «mashinasozlik ishlab chiqarishini avtomatlashtirish»

 

 

 

 

 

List 

Texnologik jarayon va struktura sxemaning tavsifi

 

 

•

 

Namlik – 5,5% 

GAZLI YaXNA IChIMLIKLAR. 

•

 

Gazli ichimliklar ikki xil bo‗ladi.: Tabiiy va sun'iy. 

•

 

1-sharbatlar, morslar, ekstraktlardan foydalaniladi. 

•

 

2-essensiyalar, organik kislotalar, bo‗yoqlar asosida tayyorlanadi. 

•

 

       Ayrim  ichimliklarga  rang  berish  uchun  bo‗yoqlar  ishlatiladi. 

Buning uchun faqat Sog‗liqni Saqlash Vazirligi tomonidan tasdiqlangan bo‗yoqlar 

qo‗llanilishi kerak. 

•

 

       Tayyor ichimliklarning saxarimetrda o‗lchangan zichligi 6,6-11,1 

gacha,  kislotaligi  1,5-3,2 .  Ichimliklarni  saqlash  muddati  7  sutka.  Tayyor  gazli 

ichimliklar  patogen  mikroblarni  saqlamasligi  kerak,  koli-titri  500dan  kam 

bo‗lmasligi kerak. 

MINeRAL SUVLAR. 

•

 

Bular xar xil kimyoviy tarkibli bo‗lib gaz bilan to‗yintirilgan yer osti 

suvlardir. Ayrim mineral suvlar ko‗p miqdorda mikroelementlar – temir, brom, yod 

tutadi.  Sun'iy  ichimlik  suvida  natriy  va  magniy  tuzlarini  eritib,  karbonat  angidrid 

(uglekislыy  gaz)  gazi  to‗yintirilib,  keyin  butilkalarga  quyib  qopqoqlanadi.  Sun'iy 

mineral suvlarda sodali va selter suvlari kiradi. Mineral suvlar tiniq, rangisiz, yog‗ 

moddalarsiz bo‗lishi kerak. Ozroq mineral tuzlarning cho‗kmasi bo‗lishi mumkin. 

SIROPLAR, ShARBATLAR, EKSTRAKTLAR. 

•

 

Sharbatlar  yaxshi  sifatli  meva  va  sabzavotlarni  qayta  ishlab  olinadi. 

Tayyor sharbatlar pasterezatsiya qilinadi -70 S dan 10 minut. 

•

 

Siroplar – sharbatlarni qaynatib 60% qand qo‗shib olinadi. 

•

 

Ekstraktlar – qaynatilgan mevali sharbatlar. 

KOLA IChMLIKLARI. 

•

 

Bularga  «Koka-kola»  va  «Pepsi-kola»  kiradi.  Kola  tarkibiga  kola 

yong‗og‗i,  organik  kislotalar,  kuydirilgan shakar, shakarli  sirop  suv  va  boshqalar 

kiradi.  Ichimliklar  pasterizatsiya  qilinadi  va  salqin  joyda  6  soatgacha  sakqlanishi 

mumkin.Koka-kola  ichimlaridan  koka-yeola  va  pepsi-kolalar  mashhur  .  Ularning 

nomlari Tropik Afrikada  o‗sadigan kola  o‗simligining mevasidan  kelib chiqqan. 

---

 

 

 

 

 

 

 

List 

Texnologik jarayon va struktura sxemaning tavsifi

 

 

Ularning tarkibiga  bir qator  tetiklantiruvchi  moddalari kiradi. Kola  mevalarining 

tarkibiga   alkapisidlar, koefein (1,2-2%) va. Teobromin (0,01% atrofida) kiradilar. 

Kola  o‗simligiginin  urug‗lari  va  ulardan    olinadigan  ekstratlar    charchaganda  va 

yuqori  asab  sisitemasi  kasalliklarini  davolashda    tetiklantiruvchi  vosita  sifatida 

ishlatilinadi.  Ilgari  vaqtlarda  kola    mevalaridan  uchuvchi  va  sportsmenlarning  

ozuqasini    ko‗paytirish  uchun  «kola‖  shokoladi  tayyorlangan,  artofosfor  kislotasi 

,kofein, kuydirilgan shakar ,kola yong‗og‗ining ekstrakti,shakar va suv kiradi. 

Meneral suvlar. 

•

 

        Bu  tarkibida    gazi  ko‗p    bo‗lgan,  mineral  modda  va  ularning  

biriktirmalaridan  iborat  bo‗lgan  suvlar.  Mirneral    suvlarning  tarkibida    umumiy 

minerallanish  1  litirga  1  grdan  oshishi  mumkin  emas.  Mirneral  suvlar  bir  necha 

xilga  bo‗linadilar. 

•

 

muzdak (29 grad S) 

•

 

iliq 

•

 

subtermal (20-37 gradS) 

•

 

juda issiq 

•

 

gipertermal (42 grad S oshik) 

Kimyoviy tarkibiga ko‗ra mineral suvlar  quyidagilarga  bo‗linadilar. 

•

 

uglekislotali 

•

 

serovoddrodli 

•

 

radonli 

•

 

bromli 

•

 

yodli 

•

 

radidiyli va b. 

•

 

Mineral suvlar tarkibi doimiy bo‗lib / ular suvdagi gaz (S0 2) bilan xar 

xil  tuzlarning  (xloridlar  ,  sulfatlar,  karbomatlar,  kalsiy  ,magniy,  natriy  va  b) 

eritmasi  buladi.  .  Ko‗p  tabiy    mineral  suvlarning  tarkbiga  radion  kirib  ular 

radioaktivniy  bo‗ladilar. 

•

 

Mineral ichimliklarning ko‗pi  davolash  parxezlarga  kirsa , ko‗plari 

chanqov  bosish uchun mo‗ljallangan  ichimlik sifatida  ishlatilinadi. 

---