Bilimlar bazasi va ekspert tizimlar haqida Reja

ET LARDAN FOYDALANISH 

Hatto, hozirda katta EHM da ham, kichik EHM da ham yaxshi ishlaydigan 

ekspert tizimlar, odam ekspertga nisbatan ma'lum chegaralanishga ega. 

1. Ko'pchilik ET foydalanuvchi tomonidan ishlatishga yaroqli emas. Agar siz bu 

tizimlar bilan avvaldan ishlamagan bo'lsangiz, unda siz katta qiyinchiliklarga duch 

kelishingiz mumkin. Ko'pchilik tizimlar faqatgina bilimlar bazasidan yaratuvchi 

ekspertlar tomonidan foydalanishlari mumkin. 

2.

 

Odatda bu tizimlarda qo'llaniladigan savol-javob rejimi, yechimni olishni 

qiyinlashtiradi. Masalan, MYCIN tizimidan foydalanmagan vrach, tizimdan 

foydalanganga nisbatan yechimga tezroq ega bo'lishi mumkin (ko'pgina hollarda 

shunday bo'ladi). 

3.

 

Ekspertiza seansidan keyin tizimni ishlata bilish darajasi o'zgarmaydi. 

4.

 

Ekspertlardan olingan bilimlarni mashinada effektiv holda ishlatadigan 

ko'rinishga keitirish haligacha muammoligicha qolmoqda. 

5.

 

ET larni o'qitish mumkin emas, ular ongli fikrlay olmaydi. Uy mushugi maxsus 

o'rgatmasdan ham oddiy vazifalarni bajarishi mumkin, yosh bolaning idishdagi 

suvni ustiga ongli holda to'ka olmasligi tabiiy holdir, lekin Komp’yuter  

klaviaturasiga kofeni to'ka boshlasangiz, uning klaviaturani tortib olishga «aqli» 

yetmasligi aniqdir. 

6.

 

ET larni katta predmet sohada qo'llab bo'lmaydi. Ulardan foydalanishda ekspert 

bir necha minut yoki bir necha soatda yechimni bera olishi mumkin bo'lgan 

kichik predmet sohalar bilan chegaralangan. 

7.

 

Ekspertlar bo'lmagan soha (masalan, astrologiya) da ET lardan foydalanib 

bo'lmaydi. 

8.

 

ET larni faqat kognitiv masalalarni yechish uchun jalb qilish maqsadga muvofiq. 

Tennis, velosiped poygasi ET uchun predmet soha bo'la olmaydi, lekin bu 

tizimlarni futbol komandalarini tahrirlashda ishlatish mumkin. 

---

Aim.uz 

Aim.uz 

 

9.

 

Agar natijaning formal usullari yoki shu masalaga o'xshash masala bo'lmasa, 

inson-ekspert yechimni topish uchun masalaga ongli yondashadi. 

10.

 

Yechim ming xil hodisa va vaqt o'tishi bilan o'zgarib turadigan o'zgaruvchilarga 

bogiiq bo'lsa, bilimlarga asoslangan tizimlar to'liq tahlil uchun yaroqsiz ekanligi 

kelib chiqadi. Bunday hollarda oddiy tildagi ma'lumotlar bazasi interfeysini 

ishlatgan ma'quldir.