"Tarbiyaviy soat" mashg„ulotlarining o„quv-mavzu rejasi

Milliy  va  umummadaniy  kompetensiyasi:

  milliy  bayramlarni,  milliy  qadriyatlarni,  o‘zi  yashab  turgan 

tarixiy obidalarni bilish va bir-biridan farqlash. 

O`quvchilar bilan salomlashish

. Davomatni aniqlash. Mashg`ulot  mavzusining maqsad va vazifasi bilan 

o`quvchilarni tanishtirish.  

II.Asosiy qism.

  O`quvchilar faolligini oshirish maqsadida ―Nima  uchun?‖ metodidan foydalaniladi.  sinfga 

umumiy savol beriladi.  

O`qituvchi  o`quvchilarni  faolligiga  va  zerkib  qolmasligini  inobatga  olgan  holda  savollar  beradi  hamda 

ularning javoblarini umumlashtirib, yangi mavzuni tushuntiradi. 

Inson  organizmi  atrof-muhit  bilan  doimiy  va  chambarchas  bog`liqlikda  bo`ladi.  Unga  havo  haroratining, 

namlikning,  shamol  tezligining  keskin  o`zgarishi  o`zining  ta`sirini  ko`rsatadi.  Inson  organizmini  maxsus 

tadbirlar  yordamida  atrof-muhitning  zararli  ta`sirlariga,  hattoki  infeksion  kasalliklar  kabilarga  nisbatan 

chidamliligini oshirish mumkin.Bular chiniqtiruvchi muolajalar yordamida amalga oshiriladi. 

Chiniqish –bu organizmni kasalliklarga qarshilik ko`rsata olishi uchun jismoniy turg`unlikni o`zlashtirishiga 

aytiladi. Kasalliklardan tabiiy omillar yordamida forig` bo`lish organizmni sog`lomlashtirish deyiladi. 

Quyosh  vannalari  inson  organizmini  turli  kasalliklardan  himoya  qilish  bilan  birga  uni  davolaydi.Quyosh 

vannalarini  qabul  qilish  jarayonida  oddiy  qoidalarga  rioya  qilish  lozim.Oftobda  toblanishni  3-4  daqiqa 

davomida  daraxtlarning  soyasida  10  daqiqa  tanaffus  bilan  olishni  boshlang.  Quyoshda  bo`lish  vaqtiga  har 

kun 2-3 daqiqadan qo`shib boring. Quyoshda bir necha daqiqa va soyada bir necha daqiqa bo`lishni ketma-

ket  almashtirib  borish  juda  ham  foydali.  Ertalabki  va  kechki  paytlarda,  quyosh  nurlariga  vaqti-vaqti  bilan 

orqa,  ko`krak  yoki  yonbosh  tarafni  qo`ygan  holda  toblanish  kerak.  quyoshga  chiqayotganda  boshingizga 

bosh  kiyim:  shapka,  kepka,  panama  kiyish  yoki  ro`mol  o`rashni  yodingizdan  chiqarmang.  Ba`zi  bolalarda 

quyosh nurlarini yomon qabul qilish hollari ham uchraydi, ular oftobda toblanayotganlarida yanada ehtiyot 

bo`lishlari  kerak.  Agar  shifokorlar  oftobda  toblanishni  umuman  ta`qiqlagan  bo`lsalar,  u  holda  xafa  bo`lib, 

umidsizlanmaslik kerak. Iliq bulutli ob-havoda havo vannasini qabul qilish mumkin. 

Musaffo havo.Musaffo, toza havo – barcha bolalar uchun foydali. Havo vannalarini quyosh va soyada olish 

mumkin. Havo vannalarini qabul qilayotganda ko`proq harakatda bo`lishga harakat qiling. 

Shamoldan himoyalangan joylarda havo vannalarini qabul qilish maqsadga muvofiq.Uni qabul qilishni yoz 

faslida boshlagan yaxshi. Birinchi vanna +16°,+18° haroratda, 2-4 daqiqa davom etishi kerak, keyinchalik 

esa  20  daqiqagacha  uzaytiriladi.  Agar  harorat  +20°  bo`lsa  –  qabul  qilish  vaqtini  ikki  barobar 

ko`paytirish  kerak.  Kunduzgi  uyquni  toza  havoda  oynalari  ochiq  xonada,  ayvon  yoki 

shiyponda tashkillashtirish mumkin.  

Tayyorlangan  joyda  yelvizak  bo`lishiga  imkon  yaratish  juda  ham  yaxshi,  lekin  o`zingiz  yelvizakda 

qolishingiz  kerak  emas.  Havoning  tozaligini  muntazam  kuzatib  borish,  tungi  uyqudan  oldin  xonani 

shamollatish maqsadga muvofiq. 

Suv  bilan  chiniqish.Suvning  asosiy  sog`lomlashtirish  xususiyati:  organizmda  mavjud  bo`lgan  moddalar 

almashinuvining  zararli  mahsulotlarni  chiqarishda  teriga  yordam  beradi  va  kasallik  qo`zg`atuvchi 

mikroblardan tozalaydi (cho`miliganda, vanna qabul qilganda).