Microsoft Word 13-атэ-лотин-маъруза doc

  
Boshqarish 
g'ildiraklari-ning 
o'rnatish 
burchaklari:  a-burilish  ustinining  bo'ylama 
og'ish  burchagi,  b-g'ildirakning  og'ish 
burchagi,  v-burilish  ustinining  ko'ndalang 
og'ish  burchagi,  A,  B-yaqinlashuv o'lchami 
kattaligini  aniqlovchi  o'lchamlar,  V-rul 
tortqilari sharnirlari orasidagi masofa 
Oldingi  ko'priklar  maxsus  jihozlar  yoki  tagliklarda  bo'laklarga  ajratiladi. 
Shkvorenlar,  uning  barmoqlari,  tashqi  va  ichki  podshipniklarini  yechish  uchun  maxsus 
yechgichlardan  foydalaniladi.  Yeyilgan  podshipniklar  va  rul  tortqilari  sharnirlari 

---

 
74 
yangisiga  almashtiriladi.  Oldingi  ko'prik  balkasi  egilganligini  maxsus  moslamalar, 
shablonlar, lineykalar va burchak o'lchagichlar yordamida aniqlanadi.  
Yeyilgan  shkvoren  vtulkalari  yangisiga,  avval  vtulkaning  bir  tomoni,  keyin  esa 
ikkinchi tomoni almashtiriladi. Almashtirish vaqtida o'rnida qolgan vtulka o'rnatilayotgan 
vtulka uchun markazlovchi rolini o'ynaydi.  
Oldingi  ko'prik  nosozliklarining  eng  ko'p  uchraydigani  -  g'ildirak  o'rnatish 
burchaklarining  buzilishidir.  Tuzilishi  jihatidan  yuk  avtomobillari  va  avtobuslar  uchun 
faqat  yaqinlashuv  burchagi,  yengil  avtomobillar  uchun  g'ildirakning  og'ish  burchagi, 
shkvorenning  bo'ylama  og'ishi,  burilish  burchaklarining  bir-biriga  monandligi  va 
yaqinlashuvi  sozlanadi.  Keltirilgan  ketma-ketlik  texnologik  zaruriy  hisoblanadi.  Bu 
ketma-ketlikka rioya qilmaslik avval sozlangan burchakning buzilishiga olib keladi.  
Yuk  avtomobillari  va  avtobuslarda  g'ildiraklarning  og'ish  burchagi  hamda 
shkvorenning  bo'ylama  og'ish  burchagining  buzilishi  balkaning  deformatsiyasi  hisobiga 
o'zgaradi.  Agar  balkani  to'g'rilashning  imkoni  bo'lmasa,  uni  yangisiga  almashtiriladi. 
Hozirda  ishlab  chiqarilayotgan  oldingi  osmasi  ikkita  richagdan  iborat  bo'lgan  yengil 
avtomobil  g'ildiraklarining  og'ish  burchagi  yuqorigi  yoki  pastki  richagni  siljitish  yo'li 
bilan sozlanadi. Buning uchun har bir qotirish bolti tagiga bir xilda g'istirmalar qo'yiladi 
(yoki olinadi).  
Shkvorenning bo'ylama og'ish burchagi richag o'qlarini gorizontal tekislikda burash 
hisobiga  sozlanadi.  Buning  uchun  sozlash  tiqinlarini  bir  bolt  tagidan  olib  ikkinchisiga 
qo'yiladi. Tiqinlarni o'zgartirish soni sozlanuvchi burchakka bog'liqdir. 
Avtomobil  boshqarish    g'ildiraklarining    o'rnatilish    burchaklarini  me'yorida 
bo'lishi,  uning    ravon  yurishini,  yengil  boshqarilishini,  shinaning  kam  yeyilishini  va 
tebranishga qarshiligini, yonilg'i sarfining kamayishini ta'minlaydi. 
Zamonaviy  avtomobillarda,  avtobuslar  va  yuk  avtomobillarida    oldingi  
g'ildiraklarning    o'rnatilish    burchaklaridan  yaqinlashuv  burchaklarigina  sozlanadi. 
Sozlash  ishlari  K-463  turidagi  teleskopik  o'lchagich  yoki  boshqa  jihozlarda  amalga 
oshirilishi mumkin. Quyida teleskopik o'lchagichning(2.70-rasm) tuzilishi keltirilgan.